Δευτέρα 14 Απριλίου 2008

Λαρισαίων Γη - Κώστας Νταής, Γκαλερί Μαργώνης

Εγω την αμαρτία μου θα την πω, τον Κώστα Νταή δεν τον ήξερα σαν καλλιτέχνη. Με πολλούς δημιουργούς που μίλησα απο Λάρισα όμως έμαθα τα καλύτερα και δεν θα την έχανα την έκθεση, ειδικά αφότου είδα και την υπέροχη αφίσα της έκθεσης. Πηγαίνοντας στην γκαλερί του Μαργώνη, την οποία την έχω σε κάποια εκτίμηση, πραγματικά το χάρηκα που πήγα.
Μόλις μπήκα και ξεκίνησα απο αριστερά την περιήγηση μου στα έργα εντυπωσιάστηκα. Πρόκειται για μεσαίων και μεγάλων διαστάσεων έργα, δεν είμαι σίγουρος αν είναι με λάδι ή ακρυλικό, κάποιοι πάντως ειναι και με ακουαρέλα, ενώ είχα την εντύπωση οτι κάποια έργα ειναι ζωγραφισμένα όχι σε καμβά αλλα σε ξύλο, ισως όμως είναι ψευδαίσθηση μου.
Τα πρώτα του έργα αριστερά είχανε πραγματικά υπέροχο σχέδιο αλλα κυριως καταπληκτικό χρώμα: σχετικά ψυχροί οι τόνοι που κυριαρχούσανε, με κυριο θέμα τον ουρανό και τα σύννεφα αλλα και με παράθεση ειτε χωραφιών ειτε δέντρων, κτισμάτων κλπ.. Οι ζεστοί τόνοι είναι κυρίως στο έδαφος και δημιουργούνε υπέροχες αντιθέσεις. Το κάδρο του μου θύμισε πολύ φωτογραφικά έργα, και κυριως την δουλειά των φωτογράφων της Αμερικανικής Σχολής: ο ορίζοντας είναι αρκετά χαμηλά και ο ουρανός είναι το κύριο θέμα. Και φυσικά δεν μιλάμε για απλούς ουρανούς με χαριτωμένα συννεφάκια και τέτοια. Μιλάμε για ουρανούς εν κινήσει, για ουρανούς δραστήριους, «ζωντανούς», με χρωματικές φόρμες να αποδίδουνε μια συνεχή κίνηση που λες και το ζόρι σταματά για να την αποτυπώσει ο ζωγράφος. Υπέροχοι τόνοι, χρώματα ψυχρά αλλά δυνατά κι ενας καλλιτέχνης που δειχνει να ξέρει άψογα πώς να αποτυπώσει την βια και την ενέργεια της φύσης σε έναν πίνακα.
Αβίαστα ηρθε στο μυαλό μου ο William Turner, ο άγγλος τοπιογράφος των αρχών του 20ου αιώνα και είναι λογικό, καθώς ο Νταής, όπως ο Turner, βλέπει στον κόσμο μια συνεχή ροή και αλλαγή, μια κίνηση σε εξέλιξη την οποία και αποτυπώνει σε πίνακες με δύναμη, ενέργεια, κίνηση και πάθος, σε μια φύση που αλλάζει και μεταλλάσσεται κάτω από τις δυνάμεις που την διέπουν. Σύννεφα, σκιές, αέρηδες, γίνονται όλα εργαλεία στα χέρια του Νταή για να δείξει μια φύση «ζωντανή» και γεμάτη ενέργεια. Και για να επεκτείνω αυτή την αναφορά σε μεγάλους ζωγράφους, ο Νταης είναι πιο κοντά στον Turner μεν αλλα και πολύ μακριά δε από άλλους άγγλους τοπιογράφους, όπως ο Κλωντ Ζελέ (ή Κλωντ Λωραιν) ή ο Constable, οι οποίοι παρουσιάζουνε την φυση σε μια γραφική ηρεμία.
Στη συνέχεια βλέπουμε μια μικρή αλλαγή στα θέματα του: το βλέμμα του κατεβαίνει στην γη, ο ορίζοντας σε μερικά έργα εξαφανίζεται και αντικείμενο των έργων του γίνονται βουνά, δέντρα, ποτάμια (σαφή αναφορά στον Πηνειό) και γενικότερα δεν αναφέρεται ιδιαίτερα στον ουρανό πλέον. Αλλάζει και ο τρόπος που σχεδιάζει και χρωματίζει ελαφρώς και μάλιστα προς το καλύτερο: οι πινελιές γίνονται πιο βίαιες, πιο απότομες οι κινήσεις του πινέλου, τα χρώματα αν και τυπικά ψυχρά δίνουνε μια αρκετά οικεία αίσθηση (σε μένα τουλάχιστον) και εντυπωσιάζει αυτός ο οργασμός φύσης που σε πλημμυρίζει σε κάθε πίνακα. Το εντυπωσιακό σε αυτους τους πίνακες είναι οι πινελιές: ενώ όλος ο πίνακας φαινεται να έχει καλοδουλευτεί και να εχει μελετηθεί, ξαφνικά βλέπουμε μερικές πινελιές, σκούρου χρώματος, να κινούνται άτακτα στον πίνακα, σαν να έχουνε ζωγραφιστεί με ταχύτητα ή βια, λες και μαστιγώνει ο καλλιτέχνης τον πίνακα χρησιμοποιώντας χρώμα και πινέλο. Το αποτέλεσμα είναι να πλήττεται ελαφρώς η αρμονία του πίνακα αλλα ταυτόχρονα να γίνεται πολύ πιο δυνατός και εικαστικά, με μια μελετημένα τυχαία βίαιη πινελιά, αλλα και νοηματικά, με την βίαιη αυτή πινελιά να αποτυπώνει την δύναμη της φύσης, το απρόβλεπτο μέσα στην ηρεμία της. Το νερό, βασικο επισης στοιχείο πολλών έργων, αποδίδεται με ένα υπέροχο μπλε και γαλανό, διπλα στην θεσσαλική γη πάντα, με μια δυναμη και ηρεμία που σε μαγνητίζει γρήγορα. Ειδικά ένας πίνακας, στην δεξια γωνια της γκαλερί (όπως μπαινεις, διπλα στην πόρτα για το δίπλα μαγαζί), ο οποιος αδικείται εκει που είναι, είναι απλα καταπληκτικός, με το ποτάμι να είναι υπέροχο, με μια αφαίρεση στο σχέδιο όλης της σκηνής που καταφέρνει να αναδειξει τη δύναμη του τοπίου του ίδιου.
Οι ακουαρέλες του Νταή, λίγες αλλά πολύ καλές, κινούνται σε ίδια επίπεδα με τα υπόλοιπα έργα: η φύση είναι πάλι σε μια διαδικασία αλλαγής και κίνησης, η ελαφρότητα του υλικού με την διαφάνεια του δεν αφαιρεί από την δύναμη και την ενέργεια της και γενικά βλέπουμε την ίδια άνεση στην διαχείριση του χρώματος και του σχεδίου όπως και στα υπόλοιπα έργα.
Η έκθεση του Νταή μου άρεσε πολύ, υπέροχα έργα, καταπληκτικό σχέδιο αλλα κυριως άψογο χρώμα, με μια ενέργεια και δύναμη που σε αιχμαλωτίζει σε κάθε πίνακα του. Γενικα δεν ειμαι φαν της τοπιογραφίας αλλα η δύναμη, η ιμπρεσσιονιστική αισθηση και η ενέργεια του καλλιτέχνη (δίπλα στην δεξιοτεχνία, τον καταπληκτικό χρωματισμό και την πανεξυπνη αναλογία σχεδίου/χρώματος) με κερδίσανε ευκολα, χαρηκα παρα πολυ που την ειδα αυτη την έκθεση, απο τις καλύτερες που εχω δει σαν έργα. Όσο αφορά την διοργάνωση, η αφίσα ήτανε υπέροχη και την ειδα σε πολλα μέρη, πράγμα πολυ έξυπνο και αποδοτικό. Στον χώρο της γκαλερί ωστόσο το μόνο που μοιραζότανε δυστυχως ητανε μια φωτοτυπία με τις τιμές των έργων. Και λεω δυστυχώς γιατι μια τοσο καλή έκθεση, σε μια τοσο καλη αιθουσα, θα άξιζε να συνοδευεται απο εναν κατάλογο έστω της έκθεσης, το αξιζει και ο καλλιτέχνης και πολυ περισσότερο τα έργα τα ίδια...