Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2009

Ακούει κανείς τον Ξηρομερίτη;;;;

Στο φύλλο της 12ης Δεκεμβρίου 2009 της εφημερίδας «Ελευθερία», διαβάζουμε ένα άρθρο – παρέμβαση του κου Μάριου Ξηρομερίτη, του προέδρου του ΔΣ της Δημοτικής Πινακοθήκης – Μουσείου Γ.Ι. Κατσίγρα σχετικά με την Πινακοθήκη και τους Μεσογειακούς του 2013. Και στην παρέμβαση αυτή, αναφέρει πολλά κι ενδιαφέροντα: αναφέρεται στους «κρυμμένους» θησαυρούς της Πινακοθήκης, το θέμα της επίσκεψης Υπουργού Πολιτισμού στην Πινακοθήκη, τη χρηματοδότηση της και την προοπτική της Πολιτιστικής Μεσογειάδας. Προσωπικά, θεωρώ πως δύο είναι τα σημαντικότερα από αυτά τα θέματα: οι «κρυμμένοι» θησαυροί της Πινακοθήκης και το θέμα της Πολιτιστικής Μεσογειάδας. Γι’αυτά τα δύο ακριβώς απορώ αν τον ακούει κανείς…

Όταν λέμε «κρυμμένους» θησαυρούς της Πινακοθήκης, εννοούμε έργα τέχνης τα οποία δεν τα βλέπει το κοινό αλλά υπάρχουν στις αποθήκες της! Έργα μερικών από τους μεγαλύτερους νεοέλληνες καλλιτέχνες, όπως του Μόραλη, του Αστεριάδη, του Παρθένη κλπ. Έργα, τα οποία είναι πολύτιμα στην σύγχρονη ελληνική τέχνη και πολύτιμα για τον εκπαιδευτικό τους ρόλο στην αισθητική εκπαίδευση του κοινού σήμερα. Έργα τα οποία απλά μαζεύουν σκόνη στην Πινακοθήκη, έργα που δεν επιτελούν τον σκοπό τους, την επαφή με το κοινό και έργα που αποτελούν ένα καλλιτεχνικό κεφάλαιο για την Λάρισα και όλη την Ελλάδα! Προφανώς, αυτό το απόθεμα έργων τέχνης επιβαρύνθηκε και από την «απορρόφηση» του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, των οποίων τα έργα επίσης είναι σε αποθήκες και δεν τα βλέπουμε. Μαζί με όλα αυτά, πρέπει να προσθέσουμε και μια άλλη ανεκμετάλλευτη «αποθήκη» έργων τέχνης στην Λάρισα: το Χατζηγιάννειο, το οποίο μέχρι και πριν ένα χρόνο σχεδόν, αντί για λεφτά, ζητούσε από τον κάθε καλλιτέχνη που χρησιμοποιούσε τον χώρο του για έκθεση, ένα έργο του ως δωρεά. Και αυτά τα έργα μένουν κάπου αποθηκευμένα, αχρησιμοποίητα και παραμελημένα, εκτός αν πιστέψουμε κάποιες κακές γλώσσες που λένε πως τα έργα αυτά κοσμούν προσωπικούς χώρους διαφόρων στην Λάρισα. Ο κος Ξηρομερίτης, αντί να σιωπήσει για τα έργα τέχνης που παραμένουν στις αποθήκες, αναδεικνύει το θέμα και τονίζει το γεγονός πως αυτός είναι ένας θησαυρός για την τέχνη στην Ελλάδα, ένας θησαυρός που δεν του αξίζει αυτή η τύχη και γι’αυτό του αξίζουν πολλά συγχαρητήρια! Δεν μπορώ να ξέρω τι κατά βάθος υπονοεί ο κος Ξηρομερίτης, αλλά οι αναφορές του για το μέγεθος και τους χώρους της Πινακοθήκης πρέπει να μας βάλουν σε σκέψεις σχετικά είτε με επέκταση της Πινακοθήκης (πράγμα μάλλον δύσκολο) είτε με την επανέναρξη λειτουργίας του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, σε έναν νέο χώρο, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, με σοβαρή επιστημονική στελέχωση και με τον σεβασμό που του αξίζει. Είναι κρίμα κι άδικο να έχουμε μια πόλη που θέλει να αναδειχθεί στην ελληνική περιφέρεια και να έχει ένα καλλιτεχνικό απόθεμα το οποίο βρίσκεται στις αποθήκες και δεν εκτίθεται στο κοινό! Μια αίσθηση του κέρδους και του μεγέθους όλων αυτών των έργων μας δίνει η Βιβλιοθήκη της Πινακοθήκης, με χιλιάδες βιβλία από την συλλογή του κου Κατσίγρα, τα οποία επίσης ήταν στην αποθήκη αλλά τώρα πια αποτελούν μια σημαντική καλλιτεχνική βιβλιοθήκη, με λευκώματα, μελέτες, περιοδικά και άλλα. Ας σκεφτούμε μόνο τι θα μπορούσαμε να κάνουμε με τα έργα που είναι στις αποθήκες της Πινακοθήκης!

Και όλα αυτά, με ορίζοντα το σημαντικότερο γεγονός για την ευρύτερη περιοχή στα επόμενα χρόνια, τους Μεσογειακούς Αγώνες του 2013. Ο κος Ξηρομερίτης (κι αυτό είναι προς τιμήν του) είναι από τους ελάχιστους που μιλούν για την Πολιτιστική Μεσογειάδα, η οποία εντάσσεται στους Μεσογειακούς Αγώνες. Εδώ και πάνω από έναν χρόνο, σε κάθε ευκαιρία, ο κος Ξηρομερίτης αναφέρεται στην θέληση και την άτυπη προετοιμασία της Πινακοθήκης για την Πολιτιστική Μεσογειάδα, τον κύριο ρόλο που μπορεί να έχει αυτή και πως πρέπει και μπορεί να είναι η ναυαρχίδα της πολιτιστικής μας προβολής και τουρισμού. Τον ακούει κανείς; Του απαντάει κανείς από τον Δήμο; Ο κος Δήμαρχος μήπως μπορεί να τοποθετηθεί ή έχει σημαντικότερα πράγματα να κάνει; Η κα Ζιαζιά – Σουφλιά, επικεφαλής του Πολιτιστικού Οργανισμού έχει να δηλώσει κάτι, ειδικά μιας και κάποτε ήταν επικεφαλής του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, έστω κι αν τώρα υποστηρίζει την επιστροφή στην Παράδοση ως πολιτιστική μας πολιτική; Ακούει κανείς τον κο Ξηρομερίτη ο οποίος εδώ και καιρό επισημαίνει την σπουδαιότητα του σχεδιασμού πολιτιστικών δράσεων για την Μεσογειάδα, όταν μας λέει πως η Πινακοθήκη μπορεί και πρέπει να μπει επικεφαλής; Όλα αυτά τα λέει από τώρα, επειδή γνωρίζει πολύ καλά πως αυτά δεν μπορούν να γίνουν την τελευταία στιγμή ή πρόχειρα, γνωρίζει πως θέλουν τον χρόνο τους και πολλή προσπάθεια. Και μια στοιχειώδη έστω στήριξη από την Δημοτική Αρχή, όποια κι αν είναι αυτή. Και φυσικά, απαιτείται και μια σύμπνοια προς αυτό τον σκοπό, προκειμένου να γίνει το καλύτερο δυνατό για την Λάρισα και την Ελλάδα. Δεν δικαιολογείται αδράνεια στο θέμα της Πολιτιστικής Μεσογειάδας από την στιγμή που υπάρχουν φωνές που τονίζουν την αναγκαιότητα προετοιμασίας. Και στο κάτω κάτω, πρέπει να δούμε τι Μεσογειακούς Αγώνες θέλουμε, κάτι που αναρωτήθηκε κάποια πολιτική παράταξη στην Λάρισα σε ημερίδα της (και μπράβο της): αν μας νοιάζει να προβάλουμε τον (ακριβό) καφέ μας, τα τσιπουράδικα μας και να δείξουμε φολκλορικά σχήματα με παραδοσιακά χορευτικά μόνο, τότε δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι. Αν όμως θέλουμε να κερδίσουμε τους τουρίστες που θα έρθουν (ακόμα κι αν είναι λίγοι), αν θέλουμε να δείξουμε πως η περιοχή μπορεί να συνδυάσει τον Αθλητισμό με τον Πολιτισμό (στον οποίο συνδυασμό βασίζεται και το δίπολο Αγώνες – Πολιτιστική Μεσογειάδα), αν θέλουμε να λειτουργήσουμε στα πρότυπα άλλων πόλεων που είδαν ως ευκαιρία τέτοιες διοργανώσεις για να προβάλλουν την πολιτιστική τους παραγωγή, παράδοση και το καλλιτεχνικό τους μέλλον, τότε ως Λάρισα έχουμε την υποχρέωση να ακούσουμε τον κο Ξηρομερίτη και να δούμε σοβαρά το ενδεχόμενο της προετοιμασίας για την Πολιτιστική Μεσογειάδα! Δεν χωράνε δικαιολογίες, ούτε οικονομικές ούτε άλλης φύσεως: αν υπάρχει η βούληση και το ενδιαφέρον, μπορεί να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία και να γίνουν πολλά κι ενδιαφέροντα πράγματα. Πράγματα που θα βάλουν την Λάρισα στον πολιτιστικό χάρτη της Μεσογείου ως ένα κέντρο πολιτισμού και τέχνης, πέρα από την αθλητική της υποδομή.

Ας ανοίξουν κάποιοι τα μάτια τους και ας δούνε ότι δεν χρειαζόμαστε μόνο γήπεδα και ταβέρνες για την Μεσογειάδα. Ας ακούσουν έναν άνθρωπο που εδώ και καιρό θέλει να τραβήξει την προσοχή και παράγει έργο, δείχνοντας την δυναμική και τις δυνατότητες της Πινακοθήκης μας. Κι αν δεν υπάρχει η κατάλληλη κεντρική στήριξη, ας υπάρξει μια τοπική προσπάθεια να αναδείξουμε την Πινακοθήκη, να την αξιοποιήσουμε όσο μπορούμε και όλα θα έρθουν από εκεί και πέρα. Η θέληση όμως είναι αυτό που χρειάζεται πρώτα.


αναδημοσίευση από άρθρο μου στο Artfools.gr

Παρασκευή 1 Μαΐου 2009

Η παγίδα της Παράδοσης

Δεν χρειάζεται να κυκλοφορήσει κανείς πολύ καιρό στην Λάρισα για να καταλάβει ένα πολύ απλό πράγμα όσον αφορά τα πολιτιστικά της: είναι με το ένα πόδι στο παρελθόν και την Παράδοση και με το άλλο στη σύγχρονη εποχή. Υπάρχει μια λατρεία της Παράδοσης η οποία πρόσφατα μάλιστα υιοθετήθηκε και απο την υπεύθυνη του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Λάρισας, η κα Ζιαζιά. Αλλά για ποια Παράδοση μιλάμε;
Όταν αναφερόμαστε στην Παράδοση, μιλάμε για ένα σύνολο πραγμάτων που είναι εξίσουδύσκολο να οριστεί λεπτομερώς όπως η λέξη "Πολιτισμός". Αν επιχειρήσουμε ένα πρόχειρο ορισμό θα πρέπει να πούμε πως Παράδοση ονομάζουμε το σύνολο των εθιμικών, προφορικών, θρησκευτικών, διατροφικών και άλλων πρακτικών που αντλούν την προέλευση και αξία τους απο το παρελθόν μας. Χρονικό όριο δεν υπάρχει σαφές: λέμε πως γιορτάζουμε το "Διονυσιακό Καρναβάλι", σεβόμαστε τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας, τιμάμε με εορτασμούς την Επανάσταση του 1821 αλλά γιορτάζουμε παραδοσιακά και την Πρωτομαγιά (όχι με την εργατική της έννοια).  Σε όλες αυτές τις πρακτικές όμως που περιλαμβάνει η Παράδοση εντάσονται πολύ τομείς της ζωής μας, απο τις πιο καθημερινές μέχρι τις πιο σπάνιες και μεγάλες: διατροφή, ενδυμασία,έθιμα γάμου/αρραβώνα/βάφτισης/θανάτου, αρχιτεκτονική, αργυροχρυσοχοΐα, χορός, ζωγραφική και άλλα πολλά.
Ωστόσο, η Παράδοση σήμερα παρουσιάζεται λειψή:
- Οι δήθεν πολιτιστικοί σύλλογοι που ουσιαστικά είναι μόνο χορευτικά τμήματα παρουσιάζουν μια διαστρεβλωμένη εικόνα για την Παράδοση, πως δηλαδή Παράδοση είναι μόνο ο χορός και ίσως οι ενδυμασίες. Δεν ισχυρίζομαι πως προπαγανδίζουν κάτι τέτοιο. Αρκεί όμως η διδασκαλία ενός μόνο μέρους της Παράδοσης για να υποβαθμίσουν τα υπόλοιπα. Δεν αποτελεί δικαιολογία το οτι η Παράδοση μας είναι τεράστια και δεν προλαβαίνεται, άλλο πράγμα να μην μπορείς να διδάσκεις πολύπλευρα την Παράδοση κι άλλο να διδάσκεις ένα μέρος μόνο.
- Η Πολιτεία με το σχολείο ή τις εκδηλώσεις που διοργανώνει δίνει υπερβολικό βάρος στο χορευτικό κομμάτι της Παράδοσης, αμελώντας όλες τις άλλες πλευρές. Με τον τρόπο αυτό βέβαια η Πολιτεία μπορεί και οργανώνει ωραία πανηγύρια με προεκλογική χροιά. Αν δε μάλιστα μοιράσει και λίγο κρασί παραπάνω ή κανένα λουκάνικο, τότε εφαρμόζει τέλεια το "Αρτος και Θεάματα" που μοιράζει άπλετα προκειμένου να ξαναψηφιστεί. Με λίγα λόγια, οι παραδοσιακές εκδηλώσεις είναι ουσιαστικά προεκλογικές εκδηλώσεις, προκειμένου να εξευμενίσουν ή να αποπροσανατολίσουν τον κόσμο με άφθονη ρετσίνα και γλέντι. Επιπλέον, με αυτό τον τρόπο προσεγγίζεται πιο εύκολα και ο μεγαλύτερος σε ηλικία πληθυσμός που στηρίζει Δημοτικές Αρχές σαν την δική μας στην Λάρισα. Άρα όλα είναι καλά, χοροί και πανηγύρια να υπάρχουν και καλά είμαστε. Ας μην ξεχνάμε πως μπαίνουμε σε μια μεγάλη προεκλογική περίοδο εξάλλου και τέτοια πανηγύρια ενισχύουν τα προφίλ των πολιτικάντηδων καρεκλοκένταυρων. Μπορούμε όλοι μας να καταλάβουμε πως δεν είναι καθόλου λαοφιλές και εκλογικά προσοδοφόρο να διδάσκεται η νεολαία μας πως χτίζανε τα σπίτια τους οι πρόγονοι μας, πως ντυνότανε και γιατί, τι εμπόριο και οικονομία είχανε, τι ζωγραφική και τι τέχνη γενικά. Εκεί βλέπετε δεν έχει "άρτο και θεάματα"
Η Παράδοση σήμερα είναι κουτσουρεμένη και λειψή. Εμφανίζεται μόνο όταν υπάρχουν συγκεκριμένοι σκοποί και τις περισσότερες φορές είναι τόσο έντονη η παρουσία της που παρεμποδίζεται η σύγχρονη δημιουργία. Η Παράδοση είναι μέρος της Ιστορίας ενός λαού. Το ίδιο όμως και το μέλλον του, το οποίο θα είναι στεγνό απο δημιουργία και πολιτισμό αν συνεχίσουμε να ζούμε μόνο με την Παράδοση. Ωστόσο, μια σωστή διδασκαλία της Παράδοσης θα ήταν πολύ πιο δημιουργική και θα δίδασκε πως μέρος της καλλιτεχνικής και δημιουργικής διαδικασίας είναι η εξέλιξη, η συνεχής δημιουργία κι όχι η επανάληψη κλασικών και παραδοσιακών θεσμών και πρακτικών. Η σωστή διδασκαλία της Παράδοσης και η αύξηση της σύγχρονης δημιουργίας είναι εφικτή και δεν υποτιμά την Παράδοση: αντίθετα, την διαδίδει με σωστούς όρους και δεν δημιουργεί αρνητικές αντιδράσεις. Δεν θα χάσουμε την Παράδοση μας αν την διδάσκουμε με λιγότερα πανηγύρια και περισσότερη θεωρητική γνώση, αντίθετα, με την υπερβολική προβολή του χορού θα την ανακυρήξουμε μονόπλευρη και λειψή και κάποια στιγμή θα χαθεί. 
Όμως, όσο περισσότερα πανηγύρια έχουμε τόσο πιο πολύ θα βολεύονται οι τοπικοί κι εθνικοί μας άρχοντες...

Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009

Artfools Crazy Creations: Επανάσταση με φαντασία!

Το online περιοδικό Τέχνης και Πολιτισμού έχει προκηρύξει έναν διαγωνισμό δημιουργίας. Αυτή είναι η προκήρυξη του:
Κακά τα ψέματα, η Ελλάδα και η νεολαία στην Ελλάδα δεν θα είναι ίδια μετά τον τελευταίο Δεκέμβριο. Με αφορμή τον θάνατο του Gregory, στις 6 Δεκεμβρίου, είδαμε κάθε λογής αντιδράσεις από πολλά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας αλλά με την νεολαία όπως πάντα να ηγείται και να διαδηλώνει την αντίδραση και την αντίθεση της με όλα όσα την ενοχλούν, πέρα από κόμματα και πολιτικές. Αυτή η αντίδραση εκφράστηκε με πολλούς τρόπους, άλλους σοβαρούς, άλλους κωμικούς, πάντα με ουσία και φαντασία όμως. Με το διαγωνισμό Artfools Crazy Creations θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία στους νέους να εκφραστούν μέσα από την δημιουργία, την Τέχνη, μια από τις πιο επαναστατικές πράξεις του ανθρώπου! Διαβάστε περισσότερα για το Διαγωνισμό!!
Σκοπός είναι να εκφραστεί όλο αυτό το συναίσθημα της εξέγερσης και της αλλαγής σε έργα τέχνης, να βρεθεί έτσι ένας υγιής τρόπος έκφρασης όλων αυτών των συναισθημάτων που έχουν δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό και να καταγραφεί αυτή η κοινωνική αλλαγή στα έργα των νέων, των ανθρώπων που την πραγματοποιούν και για χάρη των οποίων γίνεται. Βασισμένοι στις αντιδράσεις και τις εκφράσεις που ήδη έχουμε δει, ο διαγωνισμός Artfools Crazy Creations ζητάει λοιπόν από τους νέους της Λάρισας, άνω των 13 ετών, να αποτυπώσουν την γνώμη τους, το μήνυμα τους, την εντύπωση που έχουν σχηματίσει για τα τελευταία γεγονότα, τον λόγο τους γενικά και να μας το στείλουν. Κι επειδή αρκετούς περιορισμούς έχει δεχτεί η νέα γενιά, στο Artfools δεν έχουμε κανένα περιορισμό, κάθε τεχνική είναι καλοδεχούμενη: ζωγραφική, σκίτσο, graffiti, κόμιξ, animation, φωτογραφία, αρκεί το τελικό αποτέλεσμα να έχει μέγεθος από 20×30cm μέχρι 35×50cm. Αν πρόκειται για έργο μέσω υπολογιστή, πρέπει να έχει ελάχιστη ανάλυση 300dpi σε ελάχιστο μέγεθος 20×30cm, δεδομένου οτι τα έργα θα εκτυπωθούν.
Συμπληρώστε και στείλτε μας λοιπόν την αίτηση συμμετοχής και είτε στείλτε το έργο:

με email στο sophie.crazycreations (at) gmail.com

είτε στείλτε το ταχυδρομικά στο κ. Α. Σδράλλη Νικ. Φωκά 15 Τ.Κ. 41335 Λάρισα, μέχρι 28 Φεβρουαρίου.
Το artfools θα διοργανώσει έκθεση σε κεντρικό χώρο της Λάρισας και θα βραβεύσει τα καλύτερα. Επίσης θα καταβληθεί προσπάθεια να κυκλοφορήσουν σε ειδικό έντυπο που θα διατεθεί δωρεάν σε περιορισμένα αντίτυπα.
Υπεύθυνοι του Διαγωνισμού είναι οι συνεργάτες μας
Σοφία Αλεξοπούλου sophie.crazycreations (at) gmail.com και,
Δημήτρης Αμβράζης dimitrisamvrazis (at) hotmail.com

Ειλικρινά πιστεύω πως αξίζει τον κόπο. Βαρέθηκα να ακούω τον κάθε ένα να μιλάει υποτιμητικά για μια γενιά που τώρα ετοιμάζεται να δημιουργήσει και μάλιστα σε μια Ελλάδα που κάποιοι την κάνανε ένα χάλι και μισό. Δεν με ενδιαφέρει ποιοι το κάνανε, εμένα με νοιάζει αυτό να αλλάξει. Και πλέον οι μόνοι που μπορούν να κάνουν κάτι είναι οι νέοι. Κι όσο κι αν προσπάθησαν κάποιοι, οι νέοι μπορούν να μιλήσουν και να εκφραστούν και να δημιουργήσουν. Και θα το κάνουν.