Η Δημοτική Πινακοθήκη βγαίνει μπροστά

Τον τελευταίο καιρό μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε πως η Δημοτική Πινακοθήκη - Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα δραστηριοποιείται έντονα, γίνεται πιο εξωστρεφής και έχει ξεκινήσει μια διαδικασία διαλόγου με τον κόσμο της Λάρισας, φιλότεχνο και μη. Μερικές απο αυτές τις κινήσεις είναι:

• Η δημιουργία αρχείου λαρισαίων καλλιτεχνών. Μέσα απο ανακοινώσεις στον τοπικό Τύπο, η Δημοτικη Πινακοθήκη έχει ζητήσει επανειλημμένα να στείλουνε έργα τους  όσοι ασχολούνται με τα εικαστικά, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα αρχείο με τους καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνται στην Λάρισα αλλά και με δείγμα δουλειάς τους.
• Ξεκίνησε ευρύ διάλογο με τους καλλιτέχνες που στείλανε δουλειά της για την δημιουργία αυτού του αρχείου. Μάλιστα, το δημόσιο αυτό κάλεσμα δεν είχε περιορισμούς ανάμεσα σε αποφοίτους Καλών Τεχνών και μη καθώς δεχότανε και έργα αυτοδίδακτων.
• Έργα που δημιουργηθήκανε στο Ελεύθερο Εργαστήριο απο τα παιδιά, τους ενήλικες αλλά και τους καθηγητές του πήγανε σε διάφορες υπηρεσίες και κτίρια του Δήμου Λάρισας.
• Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων απο την γέννηση του μεγάλου λογοτέχνη Μ. Καραγάτση, η Πινακοθήκη απηύθηνε κάλεσμα σε καλλιτέχνες να φιλοτεχνήσουνε έργα εμπνευσμένα απο το έργο του. Στον κάθε ζωγράφο (νομιζω μόνο ζωγράφοι μπορούσανε να συμμετέχουνε) δόθηκε ένα απόσπασμα κάποιου κειμένου και κάποια άλλα στοιχεία ώστε με αυτά να δουλέψουνε ένα έργο σχετικά με τον μεγάλο λογοτέχνη. Την Κυριακή 14 Δεκεμβρίου, 11 το πρωι, σε ειδική εκδήλωση στο αμφιθέατρο της Πινακοθήκης θα παρουσιαστούνε τα έργα.
• Η ιστορικός Τέχνης Μαρίνα Μπλιάτσιου έφτιαξε και παρουσιάζει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά δημοτικού, ένα πρόγραμμα που φέρνει τα παιδιά σε επαφή με την τέχνη, τους δημιουργούς της αλλα και έργα της ίδιας της Πινακοθήκης
• Φέτος ο χριστουγεννιάτικος στολισμός της πόλης είναι διαφορετικός απο τις άλλες χρονιές: τα παιδιά και οι καθηγητές απο το Ελεύθερο Εργαστήριο φτιάξανε 15 μεγάλα αστέρια τα οποία τοποθετήθηκαν στον πεζόδρομο της Κούμα και σχηματίζουνε την Βροχή των Αστεριών, μια ενδιαφέρουσα παρέμβαση στο κέντρο της πόλης και ανάμεσα σε υπερβολικά πολλά και κακόγουστα χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια. 

Η Πινακοθήκη πλέον κάνει κινήσεις έξω απο το κτίριο της, βγαίνει στον κόσμο και ουσιαστικά πάει να βρει το κοινό αντι να περιμένει να έρθει το κοινό να την γνωρίσει. Και μια τέτοια κίνηση δεν μπορούμε παρά να την χειροκροτήσουμε όλοι! Ανεξάρτητα απο την ποιότητα των έργων που εμφανίζονται και δημιουργούνται γι'αυτές τις δραστηριότητες, η κίνηση της Πινακοθήκης, μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει: ένα αρχείο - καλλιτεχνικό πανόραμα μπορεί να αποτελέσει μια παρακαταθήκη για την Λάρισα και μια άψογη αφορμή για συζήτηση αλλά και πολιτιστικό τουρισμό με κατάλληλες πρωτοβουλίες απο πλευρά της Πολιτείας, ειδικά ενόψει Μεσογειακών και Πολιτιστικής Μεσογειάδας, μια τέχνη (λογοτεχνία) κι ένας μεγάλος χαρακτήρας της (Καραγάτσης) γίνονται η αφορμή για νέες μορφές τέχνης (ζωγραφική) κι ερμηνείας απο μια νεότερη γενιά, πλέο υπάρχει εκπαιδευτικό πρόγραμμα και μάλιστα πολύ επιτυχημένο αφού το αγκαλιάσανε ήδη πόλλά σχολεία και εκπαιδευτικοί. 

Ακόμα, σε συνέντευξη του ο κος Ξηρομερίτης μας ενημέρωσε για δυο ακόμα πρωτοβουλίες της Πινακοθήκης: θα τοποθετηθούνε ταμπέλες με τις ονομασίες των πινάκων στην με την μέθοδο Braille (μεθοδος αναγνωσης απο άτομα με μειωμένη ή καθόλου όραση) και η Πινακοθήκη θα πάρει πιστοποίηση ISO. Με αυτές τις προσθήκες και με δεδομένη την προσβασιμότητα σε ΑΜΕΑ βλέπουμε λοιπόν πόσο μεγάλο ειναι πια το άνοιγμα της Πινακοθήκης σε όλους, είτε έχουνε ιδιαιτερότητες στην πρόσβαση και την εμπειρία της τέχνης, είτε όχι.

Λυθηκανε όλα τα προβλήματα της Πινακοθηκης με αυτά; όχι, φυσικά και όχι. Αλλα η Πινακοθήκη πλέον αναλαμβάνει τον ρόλο που της αρμόζει κατα την γνώμη μου. Είναι πλέον η ναυαρχίδα του πολιτισμού στην Λάρισα, ξεπέρασε τις προσδοκίες και το παρελθόν και μας δείχνει πως μπορεί να λειτουργήσει πολυδιάστατα, για πολλές ηλικίες και σε πολλά διαφορετικά μέρη, ακόμα κι έξω απο το κτίριο της. Και όλα αυτά δεν μπορεί παρά να μας κάνουνε αισιόδοξους (και λίγο ανυπόμονους ίσως) για το μέλλον!

Playfields 2, Βασίλης Σινόπουλος

Η έκθεση του Βασίλη Σινόπουλου στο Playhouse (Παναγούλη και Πρωτοπαπαδάκη) μπορεί να ξεκίνησε την Παρασκευη, αλλά η προετοιμασία ξεκίνησε αρκετό καιρό πριν. Και μάλιστα υποδειγματικά, όπως υποδειγματικό είναι και το στησιμο της έκθεσης της ίδιας. Η Μάρθα Αρταπυρίδου και ο Βασίλης Σινόπουλος κάνουνε κάτι παραπάνω απο μια απλή έκθεση ζωγραφικής: διδάσκουνε πως διοργανώνεται μια επιτυχημένη και πραγματικά ενδιαφέρουσα έκθεση και δίνουνε την ευκαιρία σε πολλούς να μάθουνε πως οργανώνεται στον 21ο αιώνα μια πολιτιστική εκδήλωση. Ορίστε μερικές απλοποιημένες οδηγίες:

1. Η έκθεση γίνεται σε ένα απο τα πιο κεντρικά σημεία της πόλης!

Χιλιάδες λαρισαίοι περνάνε απο το σημείο. H έκθεση δλδ και η τέχνη κατ'επέκτασιν, είναι δίπλα τους, δεν χρειάζεται ούτε να ξοδέψουνε ώρα για να πάνε να την δούνε, ούτε να ψάξουνε που βρίσκεται το κτίριο. Αντ'αυτού, αντί να περιμένουνε τον κόσμο να έρθει να δει την έκθεση, ο καλλιτέχνης και η δουλειά του βγαίνει απο μια αίθουσα τέχνης (με την στενή έννοια) και βρίσκεται δίπλα στην αγορά όπου ο καθένας μπορεί να πεταχτεί έστω δυο λεπτά να δει τα έργα. Και ειδικά σε μια πόλη όπου ο κόσμος ειναι (το λιγότερο) διστακτικός με την Τέχνη, είναι μεγάλο το ρίσκο να πάει κάποιος μακριά απο το κέντρο των δραστηριοτήτων του για να δει μια έκθεση που πολυ πιθανόν να τον απογοητεύσει.

2. Playhouse is the next big thing!

Αναμφισβήτητα το Playhouse είναι απο τα πιο πετυχημένα καφέ της πόλης πλέον. Μικροί και μεγάλοι, είτε για καφέ είτε για παιχνίδι είτε για κοπάνα απο το μάθημα είτε λίγο πριν το φροντιστήριο, σκαστοί απ'την δουλειά και φοιτητες που αργήσανε να ξυπνήσουνε, όλοι πάνε στο μαγαζί. Άρα η επιλογή και του καλλιτέχνη αλλα (πολύ περισσότερο) του ιδιοκτήτη του μαγαζιού είναι ιδιαίτερα έξυπνη κι εμπορική. Εξάλλου, το Playhouse δεν ανακάλυψε σήμερα την τέχνη: εδω και καιρό βρίσκεται στο μαγαζί έργο του Σαμαρά απο την έκθεση Four Rooms που είχε γίνει στο υπόγειο Πατρόκλου και Μ.Αλεξάνδρου πάλι απο την Μάρθα Αρταπυρίδου.

3. Promotion - Promotion - Promotion

Καιρό πριν ξεκινήσει η έκθεση μπορούσαμε να βρούμε στο κατάστημα ενημερωτικά καρτ ποστάλ της εκθεσης όπου στην μια πλευρά υπήρχανε τέσσερα διαφορετικά έργα του καλλιτέχνη. Με αυτό τον τρόπο και η έκθεση έγινε γνωστή σε όσους πήρανε ή λάβανε τις κάρτες και δημιουργήθηκε μια "παιχνιδιάρικη" διάθεση με την δυνατότητα για συλλογή των τεσσάρων διαφορετικών καρτών. Ακόμα και το όνομα της έκθεσης (Playfields 2) είναι ένα έξυπνο λογοπαίγνιο με το όνομα του μαγαζιού αλλα και η μορφή του θυμίζει τίτλο παιχνιδιού! Σημαντικές ήτανε επίσης και οι δημοσιεύσεις στον τοπικό Τύπο, με κείμενα και φωτογραφίες να εμφανίζονται αρκετά συχνά τον τελευταίο μήνα.

4. Facebook

Καλώς ή κακώς, το Facebook είναι απο τις μεγαλύτερες μανίες τις εποχής μας. Στην Ελλάδα μόνο υπάρχουνε 710.000 διαφορετικά accounts και στην Λάρισα ειδικά είναι μερικές χιλιάδες απ'ολα αυτά. Το Playhouse έχει εδω και καιρό ενα facebook group το οποίο μάλιστα είναι και αρκετά ενημερωτικό: το καλοκαίρι μου ήρθε ένα ειδοποιητήριο μήνυμα πως το μαγαζί κλείνει για λίγες μέρες και πως αν θέλουμε μπορούμε να πάμε να επισκεφτούμε το ανάλογο μαγαζί στην Χαλκιδική (αν δεν κάνω λάθος). Για την έκθεση του Βασίλη Σινόπουλου δημιουργήθηκε μια εκδήλωση, προσκλήσεις σταλθήκανε σε όλα τα 628 μέλη του group και όλοι ενημερώθηκαν. Στην σελίδα της εκδήλωσης βλέπουμε φωτογραφίες έργων, πληροφορίες για το μαγαζί αλλα και κείμενο σχετικά με την έκθεση! Όλη αυτή η πρωτοβουλία στο Facebook είναι πολύ ελκυστική στον νέο κόσμο, στο κύριο target group του μαγαζιου αλλα και μια σημαντική ομάδα που είναι πολυ θετικό να επισκέπτεται εκθέσεις. Επίσης, επιτέλους κάποιος κατάλαβε την αξία του internet στην Λάρισα, πόσο πολυτιμο εργαλείο μπορεί να είναι όταν χρησιμοποιηθεί για τον σωστό λόγο και τον σωστό χρόνο! Πραγματικά συγχαρητήρια!

5. Το στήσιμο

Τα έργα της έκθεσης βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το μαγαζί. Κυριως ειναι "ανάμεσα" στα παιχνίδια, στα σταντ που βρίσκονται τα κουτιά των παιχνιδιών αλλα και κρεμασμένα σε διάφορα μέρη στο βεραντάκι, πάνω απο την σκάλα και αλλού. Σημαντικό για το στήσιμο της έκθεσης είναι και ο τρόπος που τα ίδια τα έργα είναι ζωγραφισμένα: έντονα χρώματα, διάφορα μεγέθη και υφές. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τον έντονο έγχρωμο διάκοσμο του μαγαζιού του ίδιου δημιουργούνε ένα πραγματικά υπέροχο σύνολο, ενιαίο και στ'αλήθεια ελκυστικό σε όποιον πάει να δει την έκθεση. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν έχουμε τα έργα τέχνης να κυριαρχούνε πάνω στον χώρο αλλα να αλληλοσυμπλέκονται, σε μια "πανδαισία χρωμάτων" και σχεδίων, άψογα οργανωμένη. Πολλά μπράβο για την ιδέα!

6. Θεωρητική στήριξη

Συχνά πυκνά βλέπουμε κάποιες εκθέσεις να συνοδεύονται απο ένα κείμενο, γραμμένο συνήθως απο κάποιον ιστορικό ή ψευτο-ιστορικό τέχνης, εν είδει curator. Αυτή την φορά η Μαρθα Αρταπυρίδου έγραψε ένα υπέροχο κείμενο που μοιάζει όχι με τον συνήθη πομπώδη εγκωμιαστικό λόγο των περισσοτέρων αλλα με έναν εσωτερικό διάλογο - προβληματισμό - αναζήτηση σχετικά με το νόημα του παιχνιδιού, τον τίτλο και την ουσία της έκθεσης και τον χώρο. Ένα κείμενο το οποίο ίσως είναι λίγο βαρύ για πολλούς που βαριούνται να διαβάσουνε πάνω απο 5 σειρές, ειδικά αν δεν περιλαμβάνει την λέξη "σκάνδαλο" αλλά έχει ουσία, δεν περιλαμβάνει ιδιαίτερες τεχνικές εκφράσεις, αποφεύγει πολλούς πολλούς χαρακτηρισμούς, δεν μιλάει σαν την Καλομοίρα ανακατευοντας ελληνικα με αγγλικά και λατινικά για να δείξει πως ξέρει εκφράσεις, φράσεις, ρήσεις και λοιπά και καταλήγει να δημιουργεί μια αίσθηση οικειότητας και περιέργειας ταυτόχρονα για την έκθεση και τον καλλιτέχνη. Ακριβώς ό,τι πρέπει να σε κάνει να αισθάνεσαι ένα δελτίο τύπου κι ενα θεωρητικό κείμενο για μια έκθεση. 

Γενικά δεν μπορώ να θυμηθώ εύκολα μια τόσο καλοστημένη έκθεση απο τόσες πλευρές. Δεν είναι τέλεια φυσικά, θα μπορούσε να υπήρχε ένας κατάλογος για τα έργα και ο τιμοκατάλογος θα μπορούσε να είναι κάτι περισσότερο απο ένα απλό Α4 με τις τιμές αλλά σε όλα τα υπόλοιπα θεωρώ πως η έκθεση είναι υποδειγματική. Πραγματικά, συγχαρητήρια σε Βασίλη Σινόπουλο, Μάρθα Αρταπυρίδου και Playhouse!

Η ιδιωτική λύση στον Πολιτισμό στην Ελλάδα.

Κακά τα ψέμματα, η Πολιτεία ειτε δεν μπορεί ειτε δεν θέλει να βοηθήσει τον Πολιτισμό. Ειδικά στην Ελλάδα, οι καιροι είναι και γίνονται ακόμα πιο χαλεποί για πολιτιστικές πρωτοβουλίες κι επεμβάσεις ουσίας. Οι επιχορηγήσεις και τα λεφτά που "πέφτουνε" στον πολιτισμό δεν μπορούνε να συντηρήσουνε μια σοβαρή πολιτιστική πολιτική κι ενδεχομένως έναν πολιτιστικό τουρισμό χωρις να ενισχύονται απο ιδιώτες. Οι ιδιώτες, μέσα απο χορηγίες αλλα και πρωτοβουλίες, ακόμα και στην Ελλάδα, μας δείχνουνε πόσο σημαντική μπορεί να ειναι η προσφορά τους. Μερικά παραδείγματα:

Το Μουσείο Μπενάκη

Ίσως το καλύτερο μουσείο στην Ελλάδα αυτη την στιγμή απο άποψη εκθεσιακών χώρων, εκθέσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, επικοινωνιακής πολιτικής και ουσίας στην Ελλάδα. Ένα απο τα μεγαλύτερα πολιτιστικά μας κοσμήματα που όλοι ελπίζουμε να συνεχίσει έτσι. 

http://www.benaki.gr/

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Γουλανδρή

Ενα πραγματικά υπέροχο μουσείο στην Άνδρο που λειτουργεί χειμώνα καλοκαίρι, με ιστορικό σπουδαίων εκθέσεων

http://www.moca-andros.gr/gr/

Διάζωμα

Μια πρωτοβουλία ιδιωτών οι οποίοι έχουνε ως στόχο να αναδείξουνε έναν απο τους μεγαλύτερους πολιτιστικούς θησαυρούς στην Ελλάδα, τα αρχαία μας θέατρα σε όλη την χώρα. Η προσπάθεια στηριζεται σε ιδιωτικές προσφορές απο όποιον θέλει και μπορεί να βοηθήσει μέσω χορηγιών.

http://www.diazoma.gr/

Ιδρυμα Ωνάση - Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Μετά τις διάσημες υποτροφίες του ιδρύματος, το 2010 αναμένεται να εγκαινιαστεί η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Και αυτες τις μέρες το ίδρυμα αγόρασε τον πίνακα του Δομηνικου Θεοτοκόπουλου "Η στέψη της Θεοτόκου" για αυτον ακριβώς τον χώρο, φέρνοντας στην Ελλάδα ένα απο τα σημαντικότερα έργα ενος απο τους σημαντικότερους ζωγράφους στην παγκόσμια Ιστορία της Τέχνης.

http://www.voiceofgreece.gr/omogeneiako-deltio/sto-idry-a-onasi-i-stepsi-tis-theotokou-tou-el-gkreko-eta-apo-di-oprasia.htm

Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων

Μια απο τις μεγαλύτερες φωτογραφικές διοργανώσεις στην Ελλάδα γίνονται στα Κύθηρα, όπου για τέσσερις μέρες γίνεται σειρά εκθέσεων, ένα συνέδριο, ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων και πολλά άλλα ενδιαφέροντα και που αγκαλιάστηκε απο την τοπικη κοινωνία αλλα και την Πολιτεία τα τελευταια χρόνια

http://www.photokythera.com/index.html

Artfools

Μια απο τις πιο φιλόδοξες προσπάθειες στην Λάρισα. Ενα online περιοδικο τέχνης και πολιτισμού που διοργανώνει ενα φεστιβάλ μικρού μήκους με ταινίες που μπορεί να φτιάξει κανείς ακόμα και με το κινητό του τηλέφωνο!

http://www.artfools.gr/

Οι ιδιώτες στην Ελλάδα μπορούνε. Το θέμα ειναι να συνειδητοποιήσουνε πόσες δυνατότητες έχει ο πολιτισμός, ακόμα και πιθανά έσοδα αν γίνει με σωστό τρόπο και την σωστή στιγμή. Ας ελπίσουμε πως θα δούμε πολλά και υπεροχα πράγματα στο μέλλον...

Gaea LC: Η αρχή μιας νέας εποχής (;)

Πριν λίγες μερες άνοιξε το Gaea Lifestyle Center, εν μέσω αλαλαγμών για "τους ξένους που μας παιρνουνε τα λεφτά", για "Εβραίους που ηρθανε να βγάλουνε λεφτά", για "τσιφλίκι του Κοκκινούλη" και λοιπά γραφικά που όμοια τους έχουνε να ακουστουνε απο την εποχή που άνοιξε το Continent (τωρα Carrefour) κοντά στην Γιάννουλη. Φυσικά τα περισσότερα ακουστήκανε απο τους ανταγωνιστές του κέντρου, όπως τον Εμπορικό Σύλλογο Λάρισας. Προσωπικά δεν θα εκφέρω γνώμη για τα επιχειρήματα εναντίον του εμπορικού κέντρου, μερικά ίσως να έχουνε και βάση (όπως η περιβαλλοντικη και κυκλοφοριακή μελέτη), δεν το έχω ψάξει απο αυτή την πλευρά. 

Ωστόσο, αυτός που με ενδιαφέρει πιο πολύ ειναι πως το εμπορικό κέντρο διαθέτει δυο αίθουσες στον πρωτο όροφο τις οποίες και θα αφιερώνει σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκθέσεις ζωγραφικής! Η κίνηση αυτή είχε ανακοινωθεί απο νωρίς και έμπρακτα φάνηκε το ενδιαφέρον τον ανθρώπων του εμπορικού κέντρου για την Τέχνη και τον πολιτισμό όταν, τον καιρό που χτιζότανε, ζητήσανε απο καλλιτέχνες της Λάρισας την άδεια να χρησιμοποιήσουνε έργα τους για να καλύψουνε τον τσίγκινο περιγυρο του εργοταξίου, προκειμένου να μην είναι απλά μια κακόγουστη, ως συνηθως, περιφραξη αλλά μια "εικαστική παρέμβαση". Η κίνηση αυτή δεν είχε προηγούμενο απ'οτι ξέρω στην Λάρισα, συνηθως έξω απο τα εργοτάξια κτιριων βλέπουμε διαφημισεις των αρχιτεκτόνων ή των εταιριών τους. Στην συνέχεια, είχαμε την πρωτοβουλία να βαφτεί ένα τρακτέρ απο καλλιτέχνες, μετατρέποντας το σε εργο τέχνης, συμβολίζοντας έτσι την σχέση τέχνης και αγροτιάς, μιας και το εμπορικό κέντρο έγινε μετα απο κίνηση της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (μια κίνηση αμφιβόλου καλλιτεχνικής αξίας αλλα τελος πάντων...). 

Και τώρα που άνοιξε, το Gaea Lifestyle Center είδαμε με τα μάτια μας να διαθέτει δυο αρκετά μεγάλες, αν και όχι τελείως έτοιμες, αίθουσες για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Στην μια έχουμε την εκθεση αποφοιτων του ΙΕΚ Βόλου και στην άλλη έχουμε την έκθεση κορυφαίων λαρισαίων δημιουργών. Μάλιστα, η έκθεση συνοδευεται και απο πολυ καλής ποιότητας καταλογο των συμμετεχόντων, με δείγμα της δουλειάς τους και βιογραφικό τους. Ειλικρινά θεωρώ πως αυτή η κίνηση ειναι απο τις πιο αισόδοξες στον τομέα της τέχνης στην Λάρισα εδώ και πολύ καιρό! Μπορεί η αιθουσα που φιλοξενειται η έκθεση να μην ειναι ολοκληρωμένη και οι ελλείψεις στον φωτισμό να ειναι πολλές, αλλα θετική είναι η θέληση τους να ανοίξει και η έκθεση την ίδια μέρα με τα εγκαίνια του κέντρου, συνδέοντας τα δυο γεγονότα! 

Η έκθεση ειναι πιστεύω μια απο τις πιο πλήρεις εικόνες της τέχνης στην Λάρισα όπως τώρα υπάρχει: απο τους κλασικούς και παλιους δημιουργούς, μέχρι και τους νεότερους, με πιο αφαιρετική ματιά, νεα εκφραστικά μέσα και προσανατολισμούς. Πέρα απο το περιεχόμενο, αν τηρηθεί η δεσμευση του κέντρου για εκθέσεις στον χώρο, θα προκειται για μια απο τις καλύτερες επενδύσεις στον χώρο της τέχνης στην Λάρισα: το κοινό θα έχει αιθουσες τέχνης δίπλα στα μαγαζιά που θα πηγαίνει για τα ψώνια ή τον καφέ του, θα ειναι ενταγμένη σε μια καθημερινή του ρουτίνα και θα είναι έτσι πιο ευκολα προσβάσιμη. Η ύπαρξη καταλόγου δε, δείχνει τον σεβασμό στους δημιουργούς και το έργο τους, αναγνωριζόντας την αναγκη υπαρξης καταλόγου σε μια έκθεση, μια πρακτική που στην πόλη μας απουσιάζει: αν εξαιρέσουμε την Πινακοθήκη και τους καταλόγους που ενίοτε δημιουργεί ή διαθέτει για εκθέσεις και τις πρωτοβουλίες καλλιτεχνών, κανένας άλλος καλλιτεχνικός φορέας ή γκαλερίστας στην Λάρισα δεν δημιουργεί και διαθέτει δωρεάν καταλογο για τον καλλιτέχνη ή την ομάδα καλλιτεχνων που εκτίθενται!

Η διαφορά του απο τις αιθουσες τέχνης που βρίσκονται διασπαρτες στο κέντρο της πόλης; οι αίθουσες τέχνης στο Gaea ειναι αναμεσα απο τα μαγαζιά, δεν παραγκωνιζονται σε γωνιές και τρύπες που χρειάζεται να βουλώσουνε, δίπλα απο το εμπορικό υπάρχει το καλλιτεχνικό. Δίνεται έτσι η ευκαιρία στον πελάτη ακόμα και να πεταχτεί στην αίθουσα αναμεσα στα ψώνια του. Ακομα κι αυτο, χρησιμο είναι, όσο η καθημερινότητα "διαπλέκεται" με την τέχνη και την αίθουσα τέχνης, τοσο καλύτερα. Αντί να ζητήσουμε απο τον λαρισαίο να πάει να "δει" Τέχνη, του την φέρνουμε δίπλα σε έναν χώρο που ήδη προτιμά, το εμπορικό κατάστημα ή το καφέ, διευκολύνοντας έτσι την προσβαση στην αιθουσα, το έργο και τον καλλιτέχνη.

Η νέα εποχή στην τέχνη θέλει τον ιδιωτικό φορέα πρωταγωνιστή. Θέλει τον επιχειρηματία να χορηγεί και να "έχει υπο την προστασία" του καλλιτέχνες, αίθουσες, υποτροφίες και καλλιτεχνικά δρώμενα. Να χορηγεί την Τέχνη για να έχει συναισθηματικά και οικονομικά (φυσικά) κέρδη. Στην Ελλάδα, μερικά απο τα σπουδαιότερα και αρτιότερα μουσεια ειναι απο ιδιωτικη πρωτοβουλία: Γουλανδρή, Μπενάκη κ.α. Το κράτος και η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν θέλει ή δεν μπορεί. Το "βάρος" πέφτει στον ιδιώτη και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Προκειται ίσως για μια επαναφορά του θεσμού του μαικήνα; Ίσως. Στην Ελλάδα ειδικα όμως, μπορούμε να το δούμε σαν μια ευκαιρια για αναβίωση του θεσμού των "χορηγιων", όπως αυτές ισχύανε στην Αθήνα. Η χρυση λέξη ειναι η "ευκαιρια": με την χορηγια και την ιδιωτική πρωτοβουλία στην τέχνη, καλυπτουμε ένα σημαντικό κενό που αφήνει ή που δεν μπορεί να καλύψει οικονομικά η Πολιτεία. Δεν με απασχολεί η δικαιολογία της "κηδεμονιας της τέχνης απο ιδιώτες", θα πάρει παρα πολυ καιρό για να μπορεί η Πολιτεία να καλύψει το κενό στην καλλιτεχνική προωθηση. Ο ιδιώτης όμως, με την συνδρομη εξειδικευμένου προσωπικού, μπορεί να καλύψει αυτό το κενό με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει και ο ίδιος κέρδος, ας μην ξεχνάμε οτι ουσιαστικά προκειται για οικονομική συναλλαγή έστω κι αν απο αυτή θέλουμε να κερδίσει η Τέχνη.

Πού πάνε τα μουσεία; οεο;

Κοιτάζοντας τις κυριακάτικες αθηναϊκές εφημερίδες  των τελευταιων εβδομάδων, βλέπουμε να τις απασχολούνε συχνα το θεμα των μουσειων. Ίσως εξαιτιας της εναρξης λειτουργίας του Νεου Μουσειου Ακροπολης την Ανοιξη του 2009, δεν ξερω. Ο λόγος ωστόσο που ασχολούνται δεν ειναι και ο πιο χαρουμενος. Στο προηγουμενο ποστ μου εδωσα τρια λινκς για το ιδιο θεμα. Διαβαζοντας στον Ελευθερο Τυπο της προηγουμενης Κυριακης και την Καθημερινη αυτης της Κυριακης ομως βλεπουμε οτι ο προβληματισμος συνεχιζεται. Και λογικο είναι.

Πέρα απ τον προβληματισμο για το αν θα ειναι ΝΠΔΔ το Νεο Μουσειο Ακροπολης, το θεμα των τελευταιων και των επομενων χρόνων ειναι η οικονομικη στηριξη και βιωσιμοτητα των μουσειων στην Ελλάδα. Και προφανως, με τοσο χαμηλά εως καθόλου εσοδα, κανεις οργανισμός δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστικος, ειτε σε εθνικο ειτε σε διεθνες επιπεδο. Για την ακριβεια, κινδυνευει σοβαρα με κλεισιμο ή με σοβαρη υποβάθμιση ή ακομα ακόμα και με απώλεια αντικειμένων ένα μουσειο (στο Βρετανικο Μουσειο υπήρξανε απωλειες εκθεμάτων οταν οι φύλακες δεν πληρωνοτανε οσο έπρεπε...)  που έχει τόσο μικρές απωλειες. Αρα, το ζητουμενο ειναι να καταλάβουμε πως το Μουσειο πλέον ειναι ΚΑΙ επιχειρηση, όσο κι αν εχει δαιμονοποιηθεί η λέξη. Και ειναι επιχειρηση γιατι λειτουργεί με κέρδη, κόστη, μισθους, χρηματοδοτησεις, συντηρησεις και χιλια δυο άλλα. Μονο ένα οικονομικα υγιες μουσειο μπορεί να διοργανώσει και να φιλοξενησει εκδηλώσεις και εκθέσεις που θέλει. 

Δεδομένου οτι το κύριο εσοδο στα περισσοτερα ελληνικα μουσεια ειναι το εισιτηριο και μετά το πωλητηριο, αυτο που ευκολα καταλαβαινουμε βλέποντας την πτώση επισκεψιμοτητας ειναι πως θα υπάρχει και μια πτωση εσόδων. Αν δουμε σοβαρά την πτωση της επισκεψιμοτητας θα καταλάβουμε ενα πράγμα: το γεγονος πως ο Έλληνας δεν παει στο μουσειο οδηγεί στην υποβάθμιση και την πιθανη κατάργηση του Μουσειου! Μονοδρομος λοιπόν για την συνεχεια ζωής ενος μουσειου ειναι η προσελκυση του κοινού. Οι τεχνικες ειναι λίγο πολυ γνωστές. Άγνωστο ειναι το κατα πόσο θέλουνε να προσπαθησουνε αυτοι που πρέπει και πόσο θα τολμήσουνε να κυνηγησουνε πρακτικες και τακτικες άλλων μουσειων της Ευρώπης. Φυσικα, κανεις λογικος δεν μπορει να προτεινει την λυση του Βρετανικου Μουσειου που καταργεί το εισιτηριο για τις μονιμες εκθέσεις. Το εισιτηριο ειναι όμως ενα κρισιμο θέμα. Η τιμη του, αυτα που περιλαμβάνει και η "διαδρομη" (φυσικη και νοητικη) για να φτάσει κανεις στο εισιτηριο αλλα και για να ξαναρθει ειναι το μεγάλο θέμα...

Πτωση στην επισκεψιμότητα πολιτιστικων χώρων

Τα διαβαζα ξανα και ξανά και ξανά. Και δεν μπορούσα να τα χωνεψω. Μιλάω για τα ποσοστά πτώσης της επισκεψιμοτητας στους πολιτιστικους χώρους στην Ελλάδα συμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα η Εθνικη Στατιστική Υπηρεσία. 

Αυτα τα ποσοστά λένε λοιπόν οτι το πρωτο τετράμηνο του 2008 είχαμε πτωση στην επισκεψιμότητα  43,5% στα μουσεία και 41,1% στους αρχαιολογικούς χώρους σε σχέση με το ίδιο διάστημα το 2007! Μιλάμε σχεδόν για τους μισούς επισκέπτες! Και τα αναλυτικά στοιχεία ειναι πιο ανατριχιαστικά, καθώς την μεγαλύτερη πτωση στην προσελευση επισκεπτών βλέπουμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας που φτάνει στο 78,5%!!! Δευτερος πολιτιστικός χώρος με την μεγαλύτερη πτώση ειναι οι Δελφοί, με ποσοστό 64,4% και τριτος το Παλάτι των Ιπποτών στην Ρόδο με 62%! 

Όσον αφορά καθαρά αρχαιολογικούς χώρους, την πρωτια έχουνε οι Δελφοί, η Κνωσσός, ο Σούνιο, η Φαιστός, η Επίδαυρος, ενω δεν ξεφεύγει ούτε η Ακρόπολη καθως είχε μειωση επισκεπτών κατα 22,9%.

Τα ποσοστά δεν ξέρω αν με τρομάζουνε ή αν με φοβίζουνε περισσότερο. Οι έλληνες δεν πάνε στο μουσείο όσο πήγαιναν. Στην αναζήτηση των λόγων γι'αυτο το φαινόμενο, νομιζω πρέπει να κοιτάξουμε πρώτ'απ'ολα στην έλλειψη ενημέρωσης για το μουσείο. Λίγοι ξέρουνε που ειναι το κάθε μουσείο (ας σκεφτούμε την περιπτωση του Αρχαιολογικού Λάρισας ή του Λαογραφικού), αρα δεν θα το ψάξουνε και σίγουρα δεν θα το επισκεφτούνε, εκτός αν προκειται για οργανωμένο προγραμμα, όπως σχολική ή τουριστική επίσκεψη. Αρνητικός παράγοντας ειναι επίσης το γεγονός πως το μουσείο δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί ευκολα άλλες μορφές τυπικής ελληνικής ψυχαγωγίας στην Ελλάδα: ειδικά στην Λάρισα, ευκολα καταλαβαινουμε πόσο δυσκολο ειναι να εγκαταλείψει ο μέσος Λαρισαίος την καρέκλα του στην Ταχυδρομείου για να πάει στην Πινακοθηκη, όσο καλο κι αν ειναι το cafe της ή όσο καλα οργανωμένοι ειναι οι χώροι της. Η πινακοθήκη και το μουσείο στην Ελλάδα δεν ωφελεί να περιμένει τον επισκέπτη, πρέπει να βγει προς τα έξω και να τον προσελκύσει, να του παρέχει αυτά που θέλει για την ψυχαγωγία του και να του τα παρέχει παράλληλα με το πολιτιστικό της περιέχομενο. Φυσικα, κανεις δεν λέει να γίνει ταβέρνα η κάθε πινακοθήκη. Μπορουνε όμως να δημιουργηθούνε ποιοτικοί χώροι εστίασης και cafes, ωστε να προσελκύσουνε εύκολα το κοινό να γνωρισει τους χώρους της και να συνειδητοποιήσει πως η Πινακοθήκη δεν ειναι ενας βαρετός εκθεσιακός χώρος αλλα ένα μέρος που μπορεί να ειναι κατάλληλο και για την κοινωνική του ζωή.

Η Τέχνη παει διακοπες;

Η Τεχνη το καλοκαιρι στην Λάρισα δεν παει διακοπες. Πεθαινει! Κανονικοτατα μαλιστα, γι'αυτο και καθε Σεπτέμβριο περιμενουμε κι ελπιζουμε μπας και γινει κατι καινουργιο που θα σκαρφιστει ο καθε ενας. Συνηθως δε, δεν βλεπουμε κανεναν σχεδιασμο απο το καλοκαιρι, οχι τουλάχιστον καποιον σοβαρό. Φετος ειναι πανω κατω ιδια τα πράγματα με μονη διαφορά μια ευχαριστη εκπληξη: την κινητοποιηση και τον σχεδιασμο της Πινακοθηκης για την επομενη χρονια! Αλλα σε αυτο θα επανελθω αργοτερα.
Η Λαρισα το καλοκαιρι αδειάζει, ειδικα τον Αυγουστο. Τουριστες δεν φροντισαμε να έχουμε στην πολη, αναθεσαμε τον τουρισμο μας στα παράλια με κακογουστα beach bars και παρόμοιου τυπου διασκεδαση. Και εφοσον δεν εχουμε και κοσμο στην Λάρισα δεν υπάρχουνε και εκδηλώσεις. Το προγραμμα για τις "πολιτιστικες εκδηλώσεις" του καλοκαιριου στην Λάρισα που περιελαμβανε λιγες παραστάσεις μονο επαρκες δεν ειναι για να κρατησει τον κοσμο στην Λαρισα. Αν ψάξουμε μαλιστα στον επισημο ιστοτοπο του ΥΠΠΟ δεν θα βρουμε καν εκδηλωσεις στην Λαρισα για το καλοκαιρι του 2008! Φυσικα στην ιστοσελιδα του Δημου δεν βρισκουμε την παραμικρη πληροφορια για τις εκδηλωσεις του καλοκαιριου. Αρα πως θελουμε να εχει κοσμο η Λαρισα το καλοκαιρι; δεν ειναι δικαιολογια οτι δεν υπάρχει κοσμος στην πολη, αν ειχαμε εκδηλωσεις θα ειχαμε και κοσμο σιγα σιγα, θα επενδυαμε οσο περνουσε ο καιρος και θα ειχαμε μια ζωντανη πολη ΚΑΙ το καλοκαιρι. Αλλα το "the city never sleeps" του δημάρχου αναφερεται ειτε μονο στον χειμώνα ειτε μονο στα σκυλαδικα που μενουνε μεχρι το πρωί. Καμια πολη χωρις εκδηλωσεις δεν εχει κοσμο, αυτος ο φαυλος κυκλος με τον κοσμο που δεν υπάρχει αρα δεν κανουμε εκδηλωσεις, ειναι μια σκετη κοροιδια.
Το Φεστιβαλ Πηνειου ητανε μια ευχάριστη ανασα μεν αλλα απλα ανασα και μαλιστα με πολλα προβληματα. Μεγάλη και ουσιαστικη ανασα ειναι το 3ο No Budget Festival, μια ιδιωτικη πρωτοβουλία που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του καλοκαιριου απο μια ομαδα ανθρωπων που πραγματικα το ψάχνουνε στην Λάρισα. Κατα τ'αλλα, ουτε και φετος εχουμε ενα λειτουργικο αρχαιο θεατρο με διαφορα τραγελαφικα να εχουνε συμβει, οπως η διακοπη της χρηματοδοτησης των εργων αποκατάστασης και διαμορφωσης για 10 (!) μηνες, κι ενας θεος ξερει ποτε θα ειναι ετοιμο αυτο το θέατρο, κατι που δειχνει την σημασια που δινει ο Δημος και οι τοπικοι άρχοντες στο έργο. Φυσικα, παράλληλα, τα έργα για το νεο Δημαρχειο κινουνται σε γοργους ρυθμους παρολη την ανακαλυψη των αρχαιων στον χώρο. Άλλη μια εκδηλωση που χάνει η Λαρισα, την ώρα που ομορροι νομοι οπως τα Τρικαλα και η Καρδιτσα εκμεταλευονται τουριστικα, ειναι οι εκδληωσεις για την Πανσεληνο του Αυγουστου. Το Υπουργειο Πολιτισμου εχει ανακοινωσει μια σειρα εκδηλωσεων για την Αυγουστιάτικη Πανσεληνο, στις 16 του μηνα σε οοοολη την Ελλάδα και κυριως σε αρχαιολογικους χώρους και μουσεια. Εδω υπάρχει ενας κατάλογος με τις πολεις και τις εκδηλωσεις που θα γινουνε. Οσο και αν ψάξετε δεν θα βρειτε την Λάρισα. Καμια εκδηλωση στην Λαρισα! Φυσικα κι εδω θα ισχυει η κλασικη δικαιολογια-πανακεια για τον κοσμο που θα λειπει αλλα απορω, για τα Τρικαλα και την Καρδιτσα δεν ισχυει αυτη η δικαιολογια; μονο απο την Λαρισα φευγουνε το καλοκαιρι ο κοσμος; αλλα φυσικα κανεις δεν ενδιαφερθηκε, δεν θελουμε να διακοψουμε τις μακαριες διακοπες των υπευθυνων καλοκαιριατικα. Αλλα και να θελαμε να κανουμε κατι, που θα μπορουσε να γινει; σε ενα λαογραφικο μουσειο που δεν λειτουργει ακομα κι εχει χιλια δυο προβληματα; στο παλιο και ακατάλληλο αρχαιολογικο της πλατειας Λαου ή στο ατελες ακομα Αρχαιο Θεατρο; ή μηπως συμφερει καποιους να μενουνε πισω ολα αυτα για να αποτελουνε αλλοθι; για άλλη μια χρονια η Λαρισα απεχει απο εκδηλωσεις που γινονται σε ολη την Ελλάδα και μπορουνε να φερουνε τουρισμο κι εσοδα σε τοπικους επιχειρηματιες.
Οι τοπικοι γκαλεριστες, στο πνευμα του frappe nation, δεν κανουνε τιποτα απολυτως. Καμια εκθεση, καμια εκδηλωση, τιποτα απολυτως, δεν ξερω καν αν λειτουργουνε, αν ειναι ανοιχτες οι αιθουσες τους τωρα το καλοκαιρι. Το Χατζηγιάννειο σιωπά, δεν διοργανωνει το παραμικρό την ώρα που υπάρχει μια ενεργη ομαδα Λαρισαιων καλλιτεχνων που ζητα χωρο να εκθεσει, να βρει και να τους βρει το κοινό, παιδια νεα και μεγαλυτερα που δεν εχουνε την ευκαιρια να εκθεσουνε μεσα στην χρονια αλλα θα μπορουσανε να εκθεσουνε τωρα το καλοκαιρι, σε ενα άδειο Χατζηγιάννειο το οποιο μεσα στον ιδανικο κλιματισμο του απεχει απο τα εικαστικα δρωμενα του καλοκαιριου. Ειναι ουσιαστικα σαν να μην υπάρχει. Ο Μυλος βεβαια συνχειζει για άλλη μια χρονια να παρεχει το μονο θερινο σινεμα στην Λάρισα και μαλιστα κυκλοφορησανε και πινακιδες μεσα στην πολη με το προγραμμα ωστε να το βλεπει ο καθενας, πολυ καλη και χρησιμη ιδεα.
Μεσα σε ολη αυτη την αδράνεια ομως , εντυπωση προκαλει η δραστηριοτητα του artfools που ετοιμαζει δυο πολυ σημαντικα φεστιβαλ στην Λαρισα, το Artfools Video Festival και το 1ο Πειραματικο Φεστιβαλ Πραγματικου Θεάτρου, δυο πολυ σημαντικες εκδηλωσεις που διοργανωνονται και με πολυ καλο τροπο μαλιστα, με προωθηση μεσω Τυπου και Διαδικτυου. Πραγματικα υποδειγματικες εκδηλωσεις που καποιοι καλο θα ητανε να εχουνε ως παράδειγμα προς μιμησιν στην Λάρισα...
Και φτανουμε στην Πινακοθηκη, η οποια εδω και καποιους μηνες δειχνει να κινειται σε ρυθμους που μας κανουνε αισιοδοξους για την πορεια της. Δεν ξερω αν η καινουργια καλλιτεχνικη διευθυντρια κα Συραγω Τσαρα εφερε αυτες τις αλλαγες αλλα σιγουρα ειναι πολυ αισιοδοξες:

• η δωρεα 14 έργων του κου Paul Soulikias στην Πινακοθηκη ειναι πραγματικα συγκινητικη. Προκειται ουσιαστικα για την εκθεση που ειχε κανει στο Γαλλικο Ινστιτουτο την Ανοιξη και ηδη εκτιθενται στο φουαγιε της εισοδου στην Πινακοθηκη. Αν και το στησιμο ειναι αρκετα προχειρο και χωρις καποιο συνοδευτικο υλικό ή κατι το ιδιαιτερο, υποθετω οτι θα υπάρχει καποια προετοιμασια ηδη για την νεα χρονια, οποτε και θα ενταχθει το συνολο των πινακων στην Πινακοθηκη. Ελπιζω την κινηση του να ακολουθησουνε κι άλλοι
• η Πινακοθηκη ανοιγεται στους καλλιτεχνες της Λαρισας! Στα πλαισια μιας γνωριμιας κι ενος διαλογου με τους καλλιτέχνες της Λαρισας, η Πινακοθηκη ζητά να αποστειλει ο καθε εικαστικος τρια έργα (λιγα μου φαινονται αλλα δεν πειράζει) αντιπροσωπευτικα της δουλειας του, σε ψηφιακη μορφη, και το βιογραφικο του προκειμενου να δημιουργηθει ενα αρχειο με τους καλλιτέχνες της Λαρισας και την δουλεια τους και να ξεκινησει ενας ενδιαφερον και δημιουργικος διαλογος με την Δημοτικη Πινακοθηκη. Πραγματικα υπέροχη ιδεά, καταπληκτικη πρωτοβουλια που σιγουρα θα δωσει αποτελεσματα. Μια παρομοια πρωτοβουλια παιρνει και το Κεντρο Συγχρονης Τέχνης στην Θεσσαλονικη, με 5 έργα αυτη την φορα ομως
• η Πινακοθηκη καλεί ζωγράφους Ανωτατων Σχολων Καλων Τεχνων της Ελλάδας και του εξωτερικου να εμπνευστουνε απο τον Καραγάτση και την δουλεια του και να δημιουργησουνε καποια έργα. Η πρωτοβουλια ειναι πραγματικα πολυ καλή και εντασσεται στις εκδηλωσεις για τα 100 χρονια απο την γεννηση του Θεσσαλου πεζογράφου. Αν και ο διαχωρισμος για τους ζωγράφους Καλων Τεχνων δεν μου πολυαρέσει, δεν κατανοω τον διαχωρισμο με αυτοδιδακτους ζωγράφους ή με ζωγράφους με άλλη εκπαιδευση, δεν ξερω αν ειναι ακριβως ετσι τα πραγματα, οποτε επιφυλάσσομαι...
• επαφες φερεται να εχει η Πινακοθηκη με την Λαρισαια καλλιτεχνη Ειρηνη Μιγα, καλλιτέχνιδα με ατομικες και ομαδικες εκθεσεις σε Τοκιο, Λονδινο, Νεα Υόρκη και αλλου, ενα όνομα σιγουρα τεράστιο για τα καλλιτεχνικα οχι μονο της Λάρισας αλλα και της Ελλάδας γενικα. Και ειναι πραγματικα παρα πολυ ευχαριστο που η Πινακοθηκη προσεγγιζει τετοια ονοματα, ελπιζω να δουμε εστω ενα δειγμα της δουλειας της στην Λάρισα συντομα!
• η βιβλιοθηκη της Πινακοθηκης σιγα σιγα παιρνει σαρκα και οστα και γινεται οπως πρεπει να γινει. Τα βιβλια οσο πανε και γεμιζουνε τα ράφια (μιλαμε για πανω απο 5.000 τιτλους!), υπάρχει χωρος για αναγνωστηριο, φωτοτυπικο μηχανημα για τις αναγκες του κοινου και γενικα μια πολυ καλη πλεον ατμοσφαιρα! Την ωρα που η Βιβλιοθηκη της Λαρισας ασθενεί, η Πινακοθηκη μας παρεχει μια καλλιτεχνικη βιβλιοθηκη η οποια μετα τον 15αυγουστο και ακομα καλυτερα απο το φθινοπωρο θα λειτουργει σε πολυ καλο ρυθμό, με εξειδικευμενο προσωπικό και οργάνωση. Παρα πολυ ευχαριστο!

Ξεκιναει μια νεα μερα στην Λαρισα για τα καλλιτεχνικα; ετσι θελω να το ελπίζω, σιγα σιγα ερχονται και δουλεουνε οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θεσεις και οσο περναει ο καιρος θελω να πιστευω οτι η Λαρισα θα εξελισσεται. Ας ειμαστε αισιοδοξοι...

Σχολιασμος της ερευνας για την Πινακοθηκη Λάρισας

Την Δευτερα 30 Ιουνίου δημοσιευτηκαν τα αποτελεσματα της έρευνας που εγινε στην Λάρισα για την Δημοτικη Πινακοθηκη. Τα συμπερασματα της ειναι άκρως ενδιαφέροντα και σηκωνουνε αρκετή συζητηση. Μερικα κομματια όμως μου κανανε ιδιαιτερη εντυπωση:
Καταρχας ειναι προφανες οτι το κοινό της Λάρισας δεν ειναι ικανοποιημενο απο την Πινακοθηκη του (καθως προκειται για δημοτικη), κατι που φαινεται στο ποσοστό 98,04% που επιθυμει να δει και άλλες εκδηλώσεις στην Πινακοθηκη πέρα απο τις εκθέσεις που φιλοξενεί. Αυτο μας λεει το πολυ απλό οτι το κοινό της Λάρισας δεν θεωρεί επαρκές το έργο και την λειτουργια της Πινακοθηκης και μαλιστα σε συντριπτικό ποσοστό. Σημαντικο ειναι να δουμε παράλληλα και το γεγονος οτι ενα ποσοστό 77,38% θα επελεγε την Πινακοθηκη ως μερος για καποια κοινωνικη δραστηριοτητα του, κατι που δειχνει οτι ενω ο Λαρισαιος θέλει να εντάξει την Πινακοθηκη στις κοινωνικες του δραστηριοτητες, η Πινακοθηκη δεν ανταποκρινεται σε αυτες τις προσδοκίες, απογοητευοντας προφανως τους Λαρισαιους.
Ενα 91,73% δηλώνει πως τα εποπτικά μέσα της Πινακοθηκης ειναι ανεπαρκή και πως θέλει κι άλλα μέσα για να παρακολουθεί τις εκθέσεις, όπως οπτικοακουστικά μέσα, υπολογιστή κ.α. Αυτο μας λεει πολυ απλά πως η Πινακοθηκη λειτουργεί με έναν πολυ απλό τρόπο, μη εκμεταλευόμενη τα συγχρονα μεσα που μπορουνε να βοηθησουνε στην μουσειακή εμπειρια του κοινού, κατι που σιγουρα δεν βοηθά στην εξοικειωση του κοινού με τα εκθέματα.
Ενα αρκετά μεγάλο ποσοστό, 45,82%, μαθαινει για την ύπαρξη και την θέση της Πινακοθηκης απο στόμα σε στόμα, μεσω της οικογενειας, φίλων και του σχολείου, με το ποσοστό που ενημερωνεται απο τα τοπικα ΜΜΕ να φτάνει στο 24,77% και το ποσοστό που ενημερωνεται απο το Ιντερνετ να φτάνει στο ντροπιαστικό 0,93%, ποσοστό λογικο όμως αφου δεν υπάρχει εστω μια στοιχειωδη διαδικτυακη αναπτυξη της Πινακοθηκης την ωρα που ενα 11,98% θα ηθελε να ενημερωθει μεσω Διαδικτύου. Ακομα, ενα μεγάλο ποσοστό θα ηθελε κι άλλους τρόπους να γνωρισει την Πινακοθηκη, οπως εκδηλωσεις γνωριμιας, ενημερωση απο εντυπο και τηλεοπτικό Τυπο. Αυτα τα ποσοστά μας λενε απλά οτι για την Πινακοθηκη μαθαινουμε κυριως απο στόμα σε στόμα, κατι θετικο απο την μια πλευρά αλλα ελλιπές μαλλον καθως αυτες οι πληροφοριες δεν ειναι αξιοπιστες ή επαρκείς. Επισης συμπεραινουμε ευκολα οτι τα τοπικά ΜΜΕ δεν δινουνε και ιδιαιτερη σημασία στην Πινακοθηκη αφου μολις ενας στους τέσσερις σχεδον μαθανε γι'αυτην απο τα Μέσα, κάτι που το θεωρεί λογικο οποιος παρακολουθει τα τοπικά ΜΜΕ. Οσον αφορά το θεμα "ιντερνετ" τωρα ή καλυτερα την έλλειψη της οποιας ενημερωσης μεσω αυτου, ειναι άλλη μια αποδειξη της νοοτροπίας της Πινακοθηκης: ειναι εσωστρεφής καθως οι Λαρισαιοι ζητάνε τρόπους να γνωρισουνε την ίδια τους την Πινακοθηκη, τα τοπικα μεσα δεν την στηριζουνε ή αδιαφορουνε γι'αυτην και απευθυνεται κυριως προς τους Λαρισαιους καθως με περιορισμενη προβολή απο τα ΜΜΕ και καθολου χρηση Διαδικτυου δεν μπορει να προσελκυστεί κοινο απο άλλες πόλεις, ουτε καν να ενδιαφερθεί για τις εκθεσεις, μονιμες ή περιοδικες.
Ενα 96,92% των Λαρισαιων, ευτυχως, ξερουνε εστω που ειναι η Πινακοθηκη περιπου, με ενα ποσοστό 87,98% που ξερουνε την ακριβη τοποθεσια της. Ευτυχως βεβαια, αλλα δεν ξερουμε ομως ποσοι πανε μεχρι την Πινακοθηκη, ακομα κι ας ξερουνε που ειναι.
Τελος ενα ποσοστό μεγάλο προτιμα την Πινακοθηκη ανοιχτη όλη μερα και θελει προσωπικη ξενάγηση ή σε γκρουπ, ενω το αντιτιμο της εισόδου δεν το θεωρει κυριο εμπόδιο (χωρις να διευκρινιζεται στην ερευνα οτι αυτο ειναι 3 ευρώ και δεν δινεται τιποτα δωρεαν περαν ενος μικρου φυλλαδίου).
Πραγματικά ενδιαφέροντα όμως ειναι τα σχόλια του κου Ξηρομεριτη, διευθυντη της Δημοτικης Πινακοθηκης. Αφου λοιπον χαιρεται που συμμετειχε στην ερευνα κοσμος ανωτατης εκπαιδευσης και που ο κοσμος ξέρει εστω που ειναι η Πινακοθηκη, θεωρει πως η ερευνα ειναι ενα στοιχειο που αποτελεί σημαντικο εργαλείο για την προσέλκυση του κοινού. Ωστόσο, το γεγονος οτι περιμενανε 6 χρόνια (3 απο την αναληψη καθηκοντων του κου Ξηρομεριτη) σχεδον για να γινει μια τέτοια έρευνα και μετα να βρουνε τεχνικες για προσελκυση του κοινού ειναι το λιγοτερο παράξενο αν όχι ανεπαρκες και ενδεικτικο απαρχαιωμενων τροπων λειτουργιας μιας Πινακοθηκης. Στην συνεχεια ο κος Ξηρομεριτης φαινεται να εχει παρει το μηνυμα του κοινού και να εχει καταλάβει και ο ίδιος ποσο απροσιτη ειναι η Πινακοθηκη και πόσο ο κόσμος δεν την γνωριζει, δεν την επισκεπτεται και δεν την ξερει γενικά και γι'αυτο αναγγέλει διαφορες δραστηριοτητες εξωστρέφειας και γνωριμιας απο τον Σεπτέμβριο, ενα πολυ πολυ αισιοδοξο μηνυμα που δειχνει να ειναι ενα πρωτο βημα για την προσεγγιση τακτικων μουσειων μεγάλων πολεων. Μενει φυσικα να δουμε αν θα υλοποιηθουνε αυτες οι εξαγγελίες και πως. Αλλα ας προσπαθησουμε να ειμαστε αισιοδοξοι. Στην συνεχεια, πεφτει σε ενα ολίσθημα υπερηφανευομενος οτι χρησιμοποιηθηκανε οπτικοακουστικά μεσα στην εκθεση της Μπιενάλε και της Mail Art. Ωστόσο, στη μεν Μπιενάλε, τα όποια μεσα ητανε εκτός ρευματος, επρεπε ο ίδιος να τα βαλω στην πριζα και να τα αναψω και παλι μερικα δεν μπορεσα ποτε να τα δω οπως θα επρεπε να ειναι καθως δεν ηξερα να τα συνδεσω. Οσο δε για την Mail Art, δεν καταλαβα σε τι αναφερεται, ίσως σε μια τηλεόραση που υπήρχε στον χωρο. Σιγουρα όμως, ουτε τα όποια οπτικοακουστικα μέσα στην Μπιενάλε ουτε στην Mail Art ειναι αριθμητικα ή ποιοτικα αρκετά για να υπερηφανευεται κανεις γι'αυτα. Οσον αφορα την σημανση για την Πινακοθηκη, θεωρει ικανοποιητικο το ποσοστό όσων ξερουνε οτι υπάρχει τέτοια αλλα επιθυμει να υπάρχουνε κι άλλες πινακιδες σημανσης και πρεπει να το αναγνωρισω οτι η σημανση ειναι μαλλον επαρκης, μπορει να γινει και καλυτερη αλλα σιγουρα ειναι σε καλο επιπεδο, σε όλες τις εξόδους της πόλης και σε κεντρικους δρόμους. Προς το τελος όμως των σχολιων του κου Ξηρομερίτη παλι βλεπουμε καποιες το λιγοτερο ανακριβειες. Μας λεει οτι η Πινακοθηκη ειναι ανοιχτη όλη μερα σχεδον, απο το πρωι μεχρι το μεσημερι και πολλα απογευματα. Η Πινακοθηκη ειναι ανοιχτη Τριτη εως Κυριακη, όπως όλες οι Πινακοθηκες ειναι κλειστη την Δευτέρα, απο τις 1ο νομιζω το πρωι μεχρι τις 1-2 και το απογευμα 6-9, εκτος Σαββατου και Κυριακης που μενει ανοιχτη μονο το πρωι. Αρα εχουμε 4 απογευματα την εβδομαδα την Πινακοθηκη διαθεσιμη σε όσους εργάζονται τα πρωινα και το Σαβ/κο που ειναι πρωτης τάξεως ευκαιρια για επισκεψη μενει ανοιχτη μονο το πρωι, κακως κατα την γνωμη μου, καθως θα μπορουσε εστω μια μερα του Σαβ/κου να μενει ανοιχτη και το απογευμα για να προσεκλυσει τον κοσμο. Επισης κακως θεωρει οτι το εισιτηριο ειναι μονο 3 ευρω καθως με αυτα τα 3 ευρω δεν παιρνουμε τιποτα άλλο εκτος απο ενα κουπόνι εισόδου και τιποτα άλλο. Οσον αφορά τωρα το θεμα του ξεναγου ή του ιστορικου τεχνης που ο κος Ξηρομεριτης μας λεει οτι υπάρχει διαθεσιμος, εγω προσωπικα και όσους ξερω δεν εχουνε δει κανεναν διαθεσιμο για ξεναγηση και δεν εχει καμια αξία να υπάρχει αν ειναι με τον καφε του στο ισόγειο ή το καφέ συζητωντας με το προσωπικο ή διαβαζοντας εφημερίδα.
Τελικα αυτη η ερευνα ειναι ενα απο τα πιο χρησιμα εργαλεια για την εκτιμηση της Πινακοθηκης και του τρόπου λειτουργιας της, όπως αυτη καθρεφτιζεται στο κοινό της Λάρισας. Ελπιζω μονο να αξιοποιηθεί σωστα απο το προσωπικό της Πινακοθηκης και της καινουργια καλλιτεχνικη διευθυντρια κα Τσαρα, ειδικα δεδομενης της δεσμευσης του κου Ξηρομεριτη οτι τετοιες ερευνες θα συνεχιστουνε στο μελλον.

Επιστροφη μετα απο αποχή

Λιγο η εξεταστικη στην σχολή, λιγο οτι ο υπολογιστης ητανε για επισκευη, λιγο τα τρεξιματα του τελευταιου καιρου χαθηκα απο ολα τα μπλογκς. Ενας απολογισμος του τελευταιου καιρου εν τάχει λοιπόν στα πολιτιστικα ειναι:

• Η Διεθνης Ημερα Μουσειων ηταν μια περιπτωση που την εσωσε το προσωπικο του Εργαστηριου της Πινακοθηκης. Ενω ειχε ανακοινωθεί οτι θα υπάρχουνε φυλλάδια για καποια μουσειολογικη μελέτη, δεν υπήρχε τιποτα, προς απογοητευσην οσων πιστευαμε οτι θα γινοτανε κατι πραγματικά σοβαρο απο μουσειολογικης άποψης. Ωστόσο, το εισιτηριο ειχε καταργηθει για εκεινη την μερα και ειχε αρκετό κοσμο ο οποιος κυριως επισκεφτηκε την εκθεση για το Άγιο Όρος. Νομιζω μαλιστα οτι το ματι μου πηρε κι ενα γκρουπ απ'αυτα που επισκεφτονται μοναστηρια κλπ το οποιο ηρθε και στην εκθεση. Το Εργαστηρι της Πινακοθηκης πηρε την πρωτοβουλία να προσφερει χρωματα και χαρτια σε οσους γονεις φερνανε τα παιδια τους στην Πινακοθηκη ωστε αυτα να ζωγραφίσουνε το αγαπημενο τους έργο απο την έκθεση. Αν και σχετικα προχειρα σχεδιασμενο (λογικο, ητανε της τελευταιας στιγμης) ητανε πολυ ενδιαφερον να βλέπεις μικρα (και λιγο μεγαλυτερα) παιδια που ζωγραφίζανε. Τα εργα απ'οτι ειδα συνελέχθησαν απο τους καθηγητες αλλα δεν εχω ιδεα τι θα γινει απο εκει και περα
• Το Φεστιβαλ Πηνειου εγινε για άλη μια φορά και προσωπικα μου έκανε εντυπωση η φτωχοτατη παρουσια των εικαστικων τεχνων. Εκτος απο την Πινακοθηκη που εδειξε μεγάλο μερος του έργου της και των τμημάτων της (προκειται για δημοτικη πινακοθηκη και τα τμηματα ειναι επι πληρωμει, οποτε δεν ειναι να απορουμε που προωθειται) και την παρουσια της Φωτογραφικης Λεσχης Λάρισας, δεν υπήρχε κατι άλλο εικαστικό. Οι τοιχοι κατω απο την γέφυρα και ολοι οι κεκλιμενοι τοιχοι εκει γυρω βαφτηκανε και υπήρχε η προοπτικη να κάνουνε graffiti τα παιδια απο την Θεραπευτικη Κοινότητα Εξοδος και η "Ομαδα Γκραφφιτι του 5ου Γυμνασίου", η οποία ομάδα εβαψε κι ενα όχημα της Υπηρεσίας Καθαριοτητας του Δημου το οποιο θα παραμεινει ετσι απ'οτι ανακοινωθηκε. Ωστόσο, εντυπωση προκαλεί το γεγονος οτι για το θεμα του Graffiti δεν ζητηθηκε η συνδρομη ανθρώπων που ειχανε δηλώσει την προθεση τους να βοηθησουνε και δεν εγινε καποιο καλεσμα ωστε οι πολλοι writers της Λάρισας να πανε να κανουνε έργα, την στιγμη που το graffiti στην Λαρισα γνωριζει πρωτοφανη άνθηση. Επρεπε να εμεμβει τοπικος επιχειρηματιας και να αναλάβει μεγάλο μέρος της ευθυνης για να ερθουνε τελικα καποιοι απο τους καλυτερους "γκραφιτάδες" της Λάρισας οι οποιοι και κανανε πολυ αξιολογα έργα. Για άλλη μια φορα η ιδιωτικη πρωτοβουλια έδειξε ποσο μπροστα μπορει να ειναι. Οσο για την υπόλοιπη απουσια των εικαστικων, προσωπικα εξεπλάγη. Αντ'αυτου ειχαμε πολυ περισσοτερο θεατρο απο καθε άλλη φορα, δυο μουσικες σκηνες και...γιγαντοοθονη για να βλεπει ο κοσμος τους αγώνες του Euro 2008 που παιζοτανε εκεινες τις μερες. Κριμα για τα εικαστικα, την στιγμη που υπάρχουνε και διακρισεις και σπουδαιες εκθεσεις στην Λάρισα. Και κριμα για ολο το θορυβο που έγινε για τον σχεδιασμο του φυλλαδίου απο τον Παπανικολάου...
• Εντυπωση προκάλεσε η έκθεση της Μαριας Παναγιωτου "Στη Γη της Φωτιας" στο Γαλλικο Ινστιτουτο: μεγάλος αριθμός έργων (κοντα στα 80 νομιζω) τα οποια ητανε ευτυχως καλα βαλμένα ωστε να μην ειναι πολυ φορτικά. Οσον αφορά την ποιότητα των έργων ητανε μια στροφη της Παναγιώτου σε τελειως άλλες φορμες, χρωματα πολυ ζεστά και εντονα και με μεγάλο συναισθηματικο αντικτυπο. Επίσης υπήρξε και μια εγκατάσταση (instalation) που προκάλεσε αντιδράσεις και σχόλια (αρα ητανε πετυχημενη) αλλα και ενα απο τα καλύτερα βιβλια που συνοδευανε την εκθεση και μοιραζοτανε δωρεάν. Ειλικρινα, εντυπωσιαστηκα και νομιζω οτι ητανε απο τις καλυτερες εκθεσεις στην Λάρισα.
• Ο Soulikias χαρισε 14 έργα στην Δημοτικη Πινακοθηκη, μια κινηση πραγματικα εντυπωσιακη! Μενει να δουμε τωρα ποια έργα ειναι αυτά και πως θα τα διαχειριστει η Πινακοθηκη. Επίσης, έργα του Paul Soulikias θα ειναι εκτεθειμενα ολο το καλοκαιρι στο προαυλιο της Πινακοθηκης, δεν εχει δει κατι ομως ακομα, οποτε δεν βιαζομαι να εκφερω γνωμη ακομα.
• Η Πινακοθηκη απεκτησε καινουργια καλλιτεχνικη διευθυντρια, την κα Συραγώ Τσάρα (συγνωμη αν κανω κάπου λάθος στο όνομα). Λιγες μερες μετα την ανακοινωση της για την νεα θεση, εδωσε μια ακρως ενθαρρυντικη συνεντευξη στην Ελευθερια. Φαινεται και ειναι έμπειρη καθως συμμετέχει και ως επιμελητρια στο Κρατικο Μουσειο Συγχρονης Τέχνης αλλα και στο Κεντρο Συγχρονης Τέχνης και ελπιζω να φερει την αλλαγη που φαινεται πως θελει και μπορει να φέρει. Σιδεροκεφαλη!
  

18 Μαιου: Διεθνης Ημερα Μουσειων!

Την Κυριακη 18 Μαΐου ειναι η Διεθνης Ημερα Μουσειων, ενας θεσμος του ICOM που απο το 1977 εχει θεσπιστεί για να τιμησει τα μουσεια. Συμφωνα με το ελληνικο τμημα του ICOM, το μηνυμα αυτης της μερας είναι να γίνουν τα μουσεία φορείς πολιτισμικών ανταλλαγών "με σκοπό την ανάπτυξη της μόρφωσης, την αμοιβαία κατανόηση και τη συνεργασία μεταξύ των λαών".
Στην Λάρισα, ηδη εχουνε εμφανιστει ο πρωτες αναρτησεις αφισών για την ημερα και ειναι αρκετα καλόγουστες. Συμφωνα λοιπόν με τις επισημες ανακοινωσεις απο το ICOM Ελλαδας, οι μονες εκδηλωσεις στην Λάρισα ειναι οι εκδηλώσεις του Λαογραφικου Μουσειου Λάρισας, με διευθυνση Κούμα 23 (προκειται μαλλον για αυτο διπλα στο Notos Galleries που ειναι μονιμα κλειστο και εχει παρκαρισμενο ενα αυτοκινητο μεσα παντα). Οι λεπτομερειες για την εκδηλώση ειναι: "Μουσεια και περιβάλλον", εκπαιδευτικο πρόγραμμα για ενηλικους του θεραπευτικου προγράμματος Εξοδος, ωρα 10.00 (κτιριο οδου Μανδηλαρά). Σιγουρα όποιος ειναι απο Λάρισα δεν υπάρχει περιπτωση να καταλάβει: ενα μουσειο στεγάζεται στην Κουμα αλλα η εκδηλωση γινεται στην Μανδηλαρά. Και θα προκειται μαλλον για το αρκετα παλιο κτιριο κοντα στο ύψος της Κωλοκοτρώνη). Προσωπικα επιφυλάσσομαι γιατι δεν εχω ιδεα περι τινος προκειται επακριβως, οποτε θα περιμενω να παω και μετά να κρινω.
Ωστοσο δεν μπορω παρα να παραξενευτω απο την έλλειψη εκδηλώσεων απο την Δημοτική Πινακοθηκη. Ειναι δυνατον μια ολοκληρη Πινακοθηκη να μην εχει μια σειρά εκδηλώσεων για την Διεθνη Ημερα Μουσειων; Το μονο που θα γινει ειναι να ειναι δωρεαν η εισοδος και να μεινει ανοιχτό μεχρι τις 8 το απογευμα. Καμια εκδηλωση, τιποτα το διαφορετικο, απλα θα ειναι ανοιχτό. Και πως θα μεινει ανοιχτό; χωρις ξεναγους ή με ξεναγους που θα πινουνε το καφεδάκι τους στο καφε της Πινακοθηκης; Προσωπικα θα παω φυσικα στην Πινακοθηκη την Κυριακη για να δω πως θα ειναι τα πράγματα και αν θα ενδιαφερθει ο κόσμος να παει στην Πινακοθηκη μια Κυριακη και με δωρεαν εισοδο μαλιστα. Γιατι αυτη η απουσια εκδηλώσεων όμως; κρινουνε οτι δεν υπάρχει αναγκη να δοθει ιδιαιτερη σημασια στο γεγονος μηπως; αν ητανε μερα για δημοτικους χορους και πανηγυρια θα ειχανε προγραμματιστει εκδηλώσεις όμως φοβάμαι...
Για να μην αδικουμε τους ανθρωπους της Πινακοθηκης ομως, την Τετάρτη 14 και την Παρασκευή 16 Μαΐου, στην πλατεία Ταχυδρομείου, θα υπάρχει περίπτερο της Δημοτικής Πινακοθήκης με σκοπό την ενημέρωση του κοινού για την Διεθνή Ημέρα Μουσείων όπου μαλιστα θα μοιράζεται και φυλλάδιο για ερευνητικους σκοπους, καλο θα ητανε να συμμετεχετε οσοι μπορειτε στην ερευνα, χρησιμα θα ειναι τα στοιχεια που θα προκυψουνε.
Προς το παρόν δεν θα κρινω γιατι ειναι απλα εξαγγελιες, εστω κι αν ειναι ΠΟΛΥ φτωχες, θα περιμενω να δω τι θα γινει τελικα.

Λαρισαίων Γη - Κώστας Νταής, Γκαλερί Μαργώνης

Εγω την αμαρτία μου θα την πω, τον Κώστα Νταή δεν τον ήξερα σαν καλλιτέχνη. Με πολλούς δημιουργούς που μίλησα απο Λάρισα όμως έμαθα τα καλύτερα και δεν θα την έχανα την έκθεση, ειδικά αφότου είδα και την υπέροχη αφίσα της έκθεσης. Πηγαίνοντας στην γκαλερί του Μαργώνη, την οποία την έχω σε κάποια εκτίμηση, πραγματικά το χάρηκα που πήγα.
Μόλις μπήκα και ξεκίνησα απο αριστερά την περιήγηση μου στα έργα εντυπωσιάστηκα. Πρόκειται για μεσαίων και μεγάλων διαστάσεων έργα, δεν είμαι σίγουρος αν είναι με λάδι ή ακρυλικό, κάποιοι πάντως ειναι και με ακουαρέλα, ενώ είχα την εντύπωση οτι κάποια έργα ειναι ζωγραφισμένα όχι σε καμβά αλλα σε ξύλο, ισως όμως είναι ψευδαίσθηση μου.
Τα πρώτα του έργα αριστερά είχανε πραγματικά υπέροχο σχέδιο αλλα κυριως καταπληκτικό χρώμα: σχετικά ψυχροί οι τόνοι που κυριαρχούσανε, με κυριο θέμα τον ουρανό και τα σύννεφα αλλα και με παράθεση ειτε χωραφιών ειτε δέντρων, κτισμάτων κλπ.. Οι ζεστοί τόνοι είναι κυρίως στο έδαφος και δημιουργούνε υπέροχες αντιθέσεις. Το κάδρο του μου θύμισε πολύ φωτογραφικά έργα, και κυριως την δουλειά των φωτογράφων της Αμερικανικής Σχολής: ο ορίζοντας είναι αρκετά χαμηλά και ο ουρανός είναι το κύριο θέμα. Και φυσικά δεν μιλάμε για απλούς ουρανούς με χαριτωμένα συννεφάκια και τέτοια. Μιλάμε για ουρανούς εν κινήσει, για ουρανούς δραστήριους, «ζωντανούς», με χρωματικές φόρμες να αποδίδουνε μια συνεχή κίνηση που λες και το ζόρι σταματά για να την αποτυπώσει ο ζωγράφος. Υπέροχοι τόνοι, χρώματα ψυχρά αλλά δυνατά κι ενας καλλιτέχνης που δειχνει να ξέρει άψογα πώς να αποτυπώσει την βια και την ενέργεια της φύσης σε έναν πίνακα.
Αβίαστα ηρθε στο μυαλό μου ο William Turner, ο άγγλος τοπιογράφος των αρχών του 20^ου αιώνα και είναι λογικό, καθώς ο Νταής, όπως ο Turner, βλέπει στον κόσμο μια συνεχή ροή και αλλαγή, μια κίνηση σε εξέλιξη την οποία και αποτυπώνει σε πίνακες με δύναμη, ενέργεια, κίνηση και πάθος, σε μια φύση που αλλάζει και μεταλλάσσεται κάτω από τις δυνάμεις που την διέπουν. Σύννεφα, σκιές, αέρηδες, γίνονται όλα εργαλεία στα χέρια του Νταή για να δείξει μια φύση «ζωντανή» και γεμάτη ενέργεια. Και για να επεκτείνω αυτή την αναφορά σε μεγάλους ζωγράφους, ο Νταης είναι πιο κοντά στον Turner μεν αλλα και πολύ μακριά δε από άλλους άγγλους τοπιογράφους, όπως ο Κλωντ Ζελέ (ή Κλωντ Λωραιν) ή ο Constable, οι οποίοι παρουσιάζουνε την φυση σε μια γραφική ηρεμία.
Στη συνέχεια βλέπουμε μια μικρή αλλαγή στα θέματα του: το βλέμμα του κατεβαίνει στην γη, ο ορίζοντας σε μερικά έργα εξαφανίζεται και αντικείμενο των έργων του γίνονται βουνά, δέντρα, ποτάμια (σαφή αναφορά στον Πηνειό) και γενικότερα δεν αναφέρεται ιδιαίτερα στον ουρανό πλέον. Αλλάζει και ο τρόπος που σχεδιάζει και χρωματίζει ελαφρώς και μάλιστα προς το καλύτερο: οι πινελιές γίνονται πιο βίαιες, πιο απότομες οι κινήσεις του πινέλου, τα χρώματα αν και τυπικά ψυχρά δίνουνε μια αρκετά οικεία αίσθηση (σε μένα τουλάχιστον) και εντυπωσιάζει αυτός ο οργασμός φύσης που σε πλημμυρίζει σε κάθε πίνακα. Το εντυπωσιακό σε αυτους τους πίνακες είναι οι πινελιές: ενώ όλος ο πίνακας φαινεται να έχει καλοδουλευτεί και να εχει μελετηθεί, ξαφνικά βλέπουμε μερικές πινελιές, σκούρου χρώματος, να κινούνται άτακτα στον πίνακα, σαν να έχουνε ζωγραφιστεί με ταχύτητα ή βια, λες και μαστιγώνει ο καλλιτέχνης τον πίνακα χρησιμοποιώντας χρώμα και πινέλο. Το αποτέλεσμα είναι να πλήττεται ελαφρώς η αρμονία του πίνακα αλλα ταυτόχρονα να γίνεται πολύ πιο δυνατός και εικαστικά, με μια μελετημένα τυχαία βίαιη πινελιά, αλλα και νοηματικά, με την βίαιη αυτή πινελιά να αποτυπώνει την δύναμη της φύσης, το απρόβλεπτο μέσα στην ηρεμία της. Το νερό, βασικο επισης στοιχείο πολλών έργων, αποδίδεται με ένα υπέροχο μπλε και γαλανό, διπλα στην θεσσαλική γη πάντα, με μια δυναμη και ηρεμία που σε μαγνητίζει γρήγορα. Ειδικά ένας πίνακας, στην δεξια γωνια της γκαλερί (όπως μπαινεις, διπλα στην πόρτα για το δίπλα μαγαζί), ο οποιος αδικείται εκει που είναι, είναι απλα καταπληκτικός, με το ποτάμι να είναι υπέροχο, με μια αφαίρεση στο σχέδιο όλης της σκηνής που καταφέρνει να αναδειξει τη δύναμη του τοπίου του ίδιου.
Οι ακουαρέλες του Νταή, λίγες αλλά πολύ καλές, κινούνται σε ίδια επίπεδα με τα υπόλοιπα έργα: η φύση είναι πάλι σε μια διαδικασία αλλαγής και κίνησης, η ελαφρότητα του υλικού με την διαφάνεια του δεν αφαιρεί από την δύναμη και την ενέργεια της και γενικά βλέπουμε την ίδια άνεση στην διαχείριση του χρώματος και του σχεδίου όπως και στα υπόλοιπα έργα.
Η έκθεση του Νταή μου άρεσε πολύ, υπέροχα έργα, καταπληκτικό σχέδιο αλλα κυριως άψογο χρώμα, με μια ενέργεια και δύναμη που σε αιχμαλωτίζει σε κάθε πίνακα του. Γενικα δεν ειμαι φαν της τοπιογραφίας αλλα η δύναμη, η ιμπρεσσιονιστική αισθηση και η ενέργεια του καλλιτέχνη (δίπλα στην δεξιοτεχνία, τον καταπληκτικό χρωματισμό και την πανεξυπνη αναλογία σχεδίου/χρώματος) με κερδίσανε ευκολα, χαρηκα παρα πολυ που την ειδα αυτη την έκθεση, απο τις καλύτερες που εχω δει σαν έργα. Όσο αφορά την διοργάνωση, η αφίσα ήτανε υπέροχη και την ειδα σε πολλα μέρη, πράγμα πολυ έξυπνο και αποδοτικό. Στον χώρο της γκαλερί ωστόσο το μόνο που μοιραζότανε δυστυχως ητανε μια φωτοτυπία με τις τιμές των έργων. Και λεω δυστυχώς γιατι μια τοσο καλή έκθεση, σε μια τοσο καλη αιθουσα, θα άξιζε να συνοδευεται απο εναν κατάλογο έστω της έκθεσης, το αξιζει και ο καλλιτέχνης και πολυ περισσότερο τα έργα τα ίδια...

Paul Soulikias στο Γαλλικο Ινστιτουτο

Η έκθεση Ζωγραφικής του Paul Soulikias στεγάζεται στο Γαλλικό Ινστιτούτο Λάρισας, στον 1^ο όροφο όπου βρίσκεται μια αίθουσα που έχει φιλοξενήσει αρκετές εκθέσεις μέχρι τώρα. Καιρό τώρα είχα δει τις αφίσες και τα δελτία τύπου της έκθεσης και γενικά άκουγα τα καλύτερα για τον καλλιτέχνη κι ας μην τον είχα ακούσει ποτέ ξανά. Έτσι, μια ωραία πρωία που λένε αποφάσισα να πάω να δω την έκθεση. Τα έργα είναι τοπία από Ελλάδα και Καναδά (όπου έμενε για χρόνια), πορτρέτα και εικόνες από το Μεξικό, κυρίως από κάποια λαϊκή αγορά και τον κόσμο εκεί. Όλα τα έργα είναι ελαιογραφίες και υπάρχουνε και μερικές ακουαρέλες. Τα έργα εκτείνονται σε μια περίοδο τουλάχιστον 25 χρόνων και αυτό μπορεί να μας δείξει πως εξελίχθηκε ο καλλιτέχνης μέσα στον χρόνο και πως άλλαξε η τεχνοτροπία του. Τα μεγέθη των έργων του είναι από μεσαία μέχρι μεγάλα και αυτό πάντα βοηθάει τον θεατή αλλά και δείχνει έναν καλλιτέχνη με αυτοπεποίθηση που δεν φοβάται την έκθεση των έργων του ή την μεγάλη κλίμακα.
Τα πρώτα έργα του που βλέπετε μόλις μπαίνετε, στο δεξί σας χέρι είναι τοπία, κάποια δάση και κάποια χιονισμένα τοπία. Αυτό που κάνει την μεγαλύτερη εντύπωση στα έργα του είναι δυο πράγματα: αφαίρεση και διαχείριση χρώματος. Το σχέδιο αποκτά δευτερεύουσα σημασία, περιγραφική μπροστά στην τόσο δυναμική και άψογη χρήση του χρώματος, ένα χρώμα καθαρό, μελετημένο, που αποδεικνύει εύκολα έναν έμπειρο ζωγράφο και χρόνια μελέτης στο χρώμα. Παστέλ αποχρώσεις αλλά και έντονες αντιθέσεις με γκρίζους ουρανούς, αρμονία χρωμάτων χωρίς φλυαρίες και χρωματικούς εντυπωσιασμούς και έντονη ιμπρεσσιονιστική διάθεση, όλα αντιμετωπίζονται σαν ένα σύνολο, όπου το τοπικό χρώμα υποτάσσεται κομψά κι έξυπνα σε μια συνολική χρωματική εντύπωση που σε κερδίζει αμέσως. Εντύπωση μου έκανε και ο «ρυθμός» του πίνακα και των χρωμάτων: τα χρώματα τα ίδια, τα αντιθετικά τους, τα συμπληρωματικά και η γενικότερη χρωματική αντιμετώπιση δίνει έναν ρυθμό σε όλη την έκταση του πίνακα με αποτέλεσμα να αιχμαλωτίζει το βλέμμα και να δημιουργεί μια ξεκούραστη αρμονία στον θεατή. Ακόμα και το εξαιρετικά αφαιρετικό έργο με το χιόνι και τους οδοιπόρους δεν στερείται αρμονίας με τους λιτούς αλλά μελετημένους τόνους του.
Στη συνέχεια είναι κάποια τοπία από παραθαλάσσιες περιοχές (μικρά λιμανάκια, παραθαλάσσια μαγαζιά κλπ). Υπέροχη αίσθηση του βάθους, το σχέδιο εδώ είναι πιο έντονο αλλά χωρίς να αφαιρεί από την δύναμη του χρώματος. Οι πίνακες χωρίζονται σε τρία επίπεδα (πρώτο πλάνο, δεύτερο, φόντο) με την προοπτική (χρώματος και διαστάσεων) να υπάρχει αλλά να μην αποτελεί το θέμα, κι αυτή υποταγμένη στον καλλιτέχνη και την δύναμη του πίνακα. Πάλι παστέλ χρώματα, χωρίς πολύ έντονες αντιθέσεις και κοντράστ αλλά με μια αρμονία σε όλα τα επίπεδα και θέματα του πίνακα. Κι εδώ ιμπρεσιονισμός που φαίνεται ακόμα πιο έντονα στις αντανακλάσεις στο νερό χωρίς υπερβολές όμως και χωρίς φλυαρία. Κι εδώ αφαίρεση, ειδικά στο σχεδιασμό των σπιτιών. Στις ακουαρελες του δίπλα βλέπουμε πάλι τοπία παραθαλάσσια και βάρκες, υπέροχα πλασμένες και χρωματισμένες με αποχρώσεις που τώρα ξεφεύγουνε από τα παστέλ και βλέπουμε κάποια υπέροχα μπλε, πράσινα και γκρίζα τα οποία δημιουργούνε και πάλι μια αρμονία, αποδεικνύοντας τον πλουραλισμό του καλλιτέχνη στα εκφραστικά μέσα: παρόλο που η ακουαρέλα είναι ένα ιδιαίτερο υλικό που χρειάζεται ταχύτητα και εμπειρία για να δώσει ωραία αποτελέσματα βλέπουμε έναν κολορίστα έμπειρο, με αυτοπεποίθηση, που ξέρει πώς να κάνει τι και χωρίς να βιαστεί μάλιστα. Η διαφάνεια των χρωμάτων δεν είναι μεγάλη αλλά διατηρείται η ελαφρότητα που παρέχει η ακουαρέλα σε κάποιον που μπορεί να την χρησιμοποιήσει. Αφαίρεση και ιμπρεσιονισμός στον σχεδιασμό του τοπίου και του ουρανού και υπέροχο καδράρισμα του θέματος. Αυτό που κάνει εντύπωση επίσης είναι η απουσια ή διακριτικη παρουσια σε μερικα εργα του ανθρώπινου στοιχειου: αυτό δινει μια εντυπωση «ησυχιας» στο πίνακα, μια ηρεμια και μια ουδετερότητα, η οποια όμως τονιζει την επιβλητικοτητα του θεματος και δεν τραβάει την προσοχη.
Αλλάζοντας τοιχο και πηγαινοντας στην άλλη πλευρα της αιθουσας βλεπουμε και μια αλλαγη στην θεματολογια: σε ένα από τα σταντ βλεπουμε τεσσερα πορτρέτα και γυρω μερικα έργα με ανθρωπινες φιγουρες και πορτρέτα από το Μεξικό. Τα τεσσερα πορτρέτα φαινονται να είναι της ίδιας γυναικας (συζυγος του καλλιτέχνη;) και ξεκινώντας από το επανω αριστερα και συμφωνα με την φορα του ρολογιου παμε από το πιο νέο στο πιο παλιο (1994 νομιζω) προσφέροντας έτσι ένα ταξιδι στον χρόνο και την εξελιξη του καλλιτέχνη: και παλι το σχέδιο παιζει ελάσσονα ρόλο με το χρώμα να αναλαμβάνει τον πρωταγωνιστικο ρόλο και να λειτουργει ισως και ψυχολογικα: οσο πιο συγχρονο το πορτρέτο τοσο πιο ζεστοι οι τόνοι στο φόντο και τοσο καλυτερες και πιο αρμονικες οι αντιθέσεις με την φιγουρα. Το πλάσιμο της φιγουρας με την χρηση του χρώματος δειχνει νομιζω μια ζεστασία προς το προσωπο που απεικονιζεται, μια οικειότητα που σε συνδυασμό με την χρηση του χρωματος σε πρωτο και δευτερο πλάνο αποκαλυπτει μια μάλλον πιο εξπρεσσιονιστική διάθεση (Εξπρεσσιονισμός – Expressionism < express, τα στοιχεια του πίνακα χρησιμοποιουνται για να εκφράσει ο δημιουργος τα αισθηματα του ειτε για το θεμα ειτε για μια ψυχικη διάθεση).
Γυρω από τα πορτρέτα αυτά βρισκονται κάποια έργα με αναφορες στο Μεξικό και καποια λαικη αγορά. Είναι εικόνες με ανθρώπους μεν αλλα χωρις να απεικονιζουνε τους ίδιους τους ανθρώπους, είναι ένα είδος «ταξιδιωτικης ζωγραφικης» αν μου επιτρέπεται ο νεολογισμός, κατι αντιστοιχο της ταξιδιωτικης φωτογραφιας όπου απεικονιζονται οι τοπικες φορεσιες, οι σχέσεις μεταξυ των ανθρώπων και το γενικοτερο πνευμα της περιοχης. Ετσι ο Soulikias παρουσιάζει κάποια έργα, σχέδια πιο πολύ, με την γνωστη του αφαιρεση και τους παστελ τόνους, ενώ παραλειπει το φόντο, κατι που δινει την εντυπωση του σχεδίου, της μελετης ενός θέματος όπως οι άνθρωποι και οι τοπικες φορεσιές τους. Αν εξαιρεσουμε ένα σχέδιο (το οποιο το λάτρεψα) στο οποιο υπάρχει μια γενικη σκιαγράφηση των χαρακτηριστικων του προσώπου μιας φιγουρας, σε όλα τα υπόλοιπα έργα δεν εχουμε χαρακτηριστικα αλλα εχουμε πανεμορφα χρώματα, ζεστα (ενδεικτικά της γνώσης που εχουμε για τα ζεστα χρώματα των τοπικων ρουχων και φορεσιων στο Μεξικό) και γενικοτερα μια διαχειριση του χρώματος ιδιαιτερη και αρμονική. Τελος, οι εικόνες από την λαικη αγορά επισης εχουνε ως κυριο χαρακτηριστικό την αφαιρεση, το σχέδιο δεν είναι έντονο αλλα δινει μια ισορροπία στα έργα, κατι που ενισχυεται από την συνετη χρήση χρώματος, παλι σε παστελ τόνους αλλα και υπέροχες αντιθέσεις με μπλε και σκουρες πινελιες, παλι με έναν υπέροχο ρυθμό σε όλη την έκταση του κάθε έργου και μια αρμονια που πραγματικα σε αιχμαλωτίζει.
Η έκθεση του Soulikias μου άρεσε πάρα πολύ. Υπέροχα χρώματα, καταπληκτικοι τόνοι, μια καθαρότητα που δεν μπορει παρα να σε εντυπωσιάσει κι ένα σχέδιο που υποτάσσεται στην δύναμη του χρώματος. Η αφαίρεση εγινε ένα εργαλείο στα χέρια του έμπειρου ζωγράφου και πραγματικα πιστευω ότι δεν θα ενοχλήσει κανέναν αφου στοχος των έργων δεν είναι να αποτυπωθουνε εκφράσεις και προσωπα αλλα μια γενικη εντυπωση του χώρου, των χρωμάτων του και της εντυπωσης που προκαλεί. Πραγματικα, αν με διαβαζει κανεις, μην χάσετε την έκθεση, πραγματικα θα κερδίσετε κάτι και θα βγειτε με μια οπτικη αρμονια να σας πλημμυρίζει!

ΥΓ: μιας και τα κουτσομπολια είναι μερος της κουλτουρας μας θα αναφέρω τα δυο περιστατικα που ακουστηκανε πιο πολύ απ’όλα και εγιναν στα εγκαινια. Δυο ατακες ακουστηκανε από γνωστή δημοσιογράφο/ακαδημαϊκό/συγγραφέα/τοπική celebrity και πολλα πολλα άλλα, την κα Τ. Η πρώτη αναφέρθηκε στο τρένο που νομιζε ότι απεικονιζότανε σε έναν πίνακα την ώρα που προφανως ητανε άνθρωποι (μια ατακα που εφερε σε αμηχανία τον καλλιτέχνη). Η δευτερη ατάκα ητανε πως η κα Τ. θα έκανε την «τιμή» στον κο Soulikias να βάλει ένα έργο του στο εξώφυλλο του επόμενου βιβλίου της, κάτι μάλλον προκλητικό καθότι όχι μόνο δεν ζήτησε την άδεια από έναν μεγάλο καλλιτέχνη, όχι μόνο δεν ανέφερε πως θα ήτανε τιμή της κάτι τέτοιο κι ότι θα πλήρωνε όσο όσο, αλλά θεώρησε ότι τον τιμούσε, του έκανε την χάρη να βάλει ένα έργο του στο επόμενο βιβλίο της!

Εκθεση "Χρωματα και Αισθησεις", Χατζηγιάννειο

Προκειται για μια ομαδικη εκθεση τριων γυναικων ζωγράφων, της Αποστολιδου Λιτσας, Καππε Σταματιας και Μαντουδη Αναστασιας, στον δευτερο οροφο του Χατζηγιάννειου, την γνωστη αιθουσα Γιάννη Τλούπα.
Η διαρθρωση της εκθεσης ητανε η γνωστη σε αυτον τον χώρο: πινακες απο γυρω γυρω σε όλη την αιθουσα αλλα με λιγες προσθηκες στον χώρο: ενα παγκάκι ξυλινο, ενα τραπεζάκι με ενα κηροπήγιο με κερι και το βιβλιο επισκεπτων επανω του κι ακομα ενα τραπεζάκι με βιβλίο εντυπωσεων, το καθε ένα για διαφορετικη καλλιτέχνιδα. Όταν επισκεφτηκα την έκθεση ητανε παρουσα μια εκ των καλλιτεχνών, η κα Μαντούδη η οποια και με ξενάγησε στην έκθεση όσο μπορουσε, ειδικοτερα στα δικα της έργα για τα οποια μπορουσε να μιλησει φυσικα με μεγαλυτερη άνεση. Τα έργα της δεν μου αρέσανε ιδιαιτερα. Πολυ απλοικό σχέδιο, σχεδόν κακό και με μια περιεργη διαχειριση του χρώματος. Πολυ έντονα χρώματα, πολλες μονοχρωμες επιφάνειες, σκληρες εναλλαγες χρωμάτων και αποτομες αλλαγες αποχρώσεων με αποτομη αλλαγη κοντραστ. Τα έργα της ειναι κυριως τοπία ή εικονες της καθημερινοτητας (οχι ακριβως ηθογραφικες) και ειναι ζωγραφισμενα ειτε μεσω φωτογραφιων, ειτε ζωντανα (κατι που εκτιμω προσωπικα παρα πολυ) ειτε με τη χρηση προσχεδιων και με την βοηθεια μνημης. Το δυνατο της στοιχειο ητανε το χρώμα, το σχεδιο της ητανε τελειως υποταγμενο σε αυτό χωρις αυτο να ειναι κακο φυσικα, και το χρωμα τελικα και η διαχειριση του ητανε το κυριο σημειο των εργων της. Η αγαπη της για το χρωμα φανηκε σε μερικα ιδιαιτερων εργα όπως το Μπουχαρί, το Ναυάγιο και η Αρχαια Ολυμπία, το οποιο ητανε το καλυτερο έργο όχι μονο της ιδιας αλλα και όλης της έκθεσης. Μου εκανε εντυπωση το μεγεθος των πινάκων, ητανε μεσαιο προς μεγάλο και αυτο δειχνει εναν καλλιτέχνη που δεν φοβάται το μεγεθος, τον πειραματισμό κι εχει μια σχετικη αυτοπεποίθηση. Αν και η ταπεινη μου άποψη ειναι οτι η κα Μαντουδη εχει ακομα αρκετη δουλεια με το σχέδιο αλλα και το χρώμα, πιστευω θα μπορεσουμε να δουμε αρκετα καλα έργα της στο μελλον, βασισμενα στο χρώμα και την συναισθηματικη εντυπωση που αυτο προκαλεί.
Στην συνέχεια ητανε τα έργα της κας Αποστολίδου τα οποια δεν μου αρέσανε καθόλου. Ειλικρινα δεν μπορω να διακρινω ουτε ενα καλό έργο της: κακο σχέδιο, κακο χρώμα. Αξεστη σχεδίαση, οι αναλογιες στα απεικονιζόμενα λειπανε, κατι που φάνηκε ιδιαιτερα σε εργα όπως το "Η αυλή μου" αν δεν κανω λάθος. Αν σκοπος της ητανε να παραποιησει το σχέδιο και τις αναλογιες τοτε το έκανε με λάθος τρόπο, έλειπε κάθε αρμονια στο σχέδιο και γενικα το συνολο φαινότανε καπως περιεργο. Το χρώμα της πολυ σκληρό, ανεπεξέργαστο αλλα χωρις να δινει μια καθαροτητα του σκέτου χρώματος, απλα τοποθετημενο σε ενα μερος χωρις περαιτερω δουλεια πανω του. Πολλες μονοχρωμες επιφάνειες, λιγες και κακες διαβαθμισεις χρώματος, ειδικα σε πινακες που δειχνανε ήλιο ή γενικα παιχνιδισματα του φωτος στην ατμοσφαιρα. Γενικα τα έργα της ητανε τοπία περισσότερο αλλα δεν μπορεσανα βρω καποιο που να με ικανοποιεί ιδιαιτερα.
Τελευταια ητανε η κα Καππέ. Εχει εκθέσει κι άλλες φορες η συγκεκριμενη καλλιτεχνιδα με ατομικες και ομαδικες εκθέσεις και την βλέπουμε συχνά στον τοπικό Τύπο να λαμβάνει ελάσσονα βραβεία. Αυτη την φορα ειχε μερικες καινοτομιες στα έργα της: διπλα απο μερικα έργα υπήρχανε καποια στιχάκια, μαλλον δικια της έμπνευσης, τα οποια αναφερότανε στο έργο διπλα στο οποίο βρισκότανε. Επισης, για πρωτη φορα νομιζω ειδαμε εργα της να ειναι συνδυασμος δυο καμβάδων (ενος μεγαλυτερου κι ενος μικροτερου οπου το έργο συνεχιζότανε). Ουτε η Καππέ μ'αρεσε. Στο γνωστο της πλεον υφος, με ακομψο και αδέξιο πολλες φορες σχέδιο, με χρώμα που απλα παρατιθεται σε πολλες πολλες πινελιες που δεν εχουνε καμια ιδιαιτερη κλιμάκωση μεταξυ τους και απλα δημιουργουνε ενα συνολο απο απειρα χρώματα χωρις καμια αρμονια. Ο πινακας μεταβαλεται απο μια προσπάθεια για απεικονιστικη ζωγραφικη σε ενα χάος απο πιναλιες και χρωματα, μεσα σε ενα σχέδιο που πολλες φορες στερείται αναλογιων και αρμονιας. Ξερω τι σκεφτονται πολλοι, οτι αυτο ειναι το στυλ της καλλιτέχνιδος αλλα δεν μπορουμε να αναγουμε την καθε αδυναμια σε ιδιαιτερότητα για να ειμαστε πιο επιεικεις με το ζόρι. Προσωπικη μου άποψη για τα έργα της κυριας Καππέ ειναι οτι ειναι μετρια εως κακά, με καποιες ισως αναλαμπές (Ακροπολη, Συνθεση διαδουμενος) αλλα και με πολυ κακα έργα όπως "το γυμνο μοντέλο", το "Σαντορινη" κι ενα με αναφορα στον Καββαδία τα οποια σιγουρα δειχνουνε τις πολλες αδυναμιες της καλλιτέχνιδος. Χαρακτηριστικο ειναι το σχόλιο ενος παιδιου στο βιβλίο επισκεπτων που ανεφερε οτι του άρεσε η έκθεση αλλα ιδιαιτερα εκεινο με τον κυριο με τα εγκαυματα στην πλάτη (αναφεροτανε στο "γυμνο μοντέλο"), μια εντυπωση που σχηματισε απο τις πολλες πινελιες με πολλα χρώματα στην πλάτη του μοντελου. Τα παιδια εχουνε ενστικτο λενε...
Γενικα η έκθεση δεν μπορω να πω οτι μου άρεσε. Τα έργα της κας Μαντουδη αναμφισβητητα ητανε τα καλύτερα σε συγκριση με τα υπόλοιπα χωρις όμως να ειναι ιδιαιτερα καλα, ηταν ωστοσο πολλα υποσχόμενα. Η όλη εντυπωση της εκθεσης ολοκληρώθηκε απο την απολυτη σιωπη, δεν υπήρχε καμια μουσικη στην αίθουσα και αυτο εδινε μια καπως καταπιεστικη ατμόσφαιρα και απο τον ιδιαιτερα προχειρο "καταλογο", τεσσερις φωτοτυπιες συρραμενες ουσιαστικα οι οποιες περιλαμβάνανε και χειρογραφο κειμενο.Εφυγα απο το Χατζηγιάννειο με μια απογοητευση, οφειλω να ομολογησω...

ΥΓ: ιδιαιτερη αναφορα πιστευω οτι πρέπει να κανω στο άρθρο του Κυρηκα για την έκθεση. Περα απο τα βιογραφικα στοιχεια των καλλιτέχνιδων, περιλαμβάνονται και εκτιμησεις για την δουλεια της, εκτιμησεις που ειλικρινα με κανανε να απορω για το αισθητικο κριτηριο του γράφοντος και της εφημεριδας της ίδιας. Εκτος αν το κειμενο δόθηκε έτοιμο απο "κάποιους" προκειμενου να εξυπηρετηθουν καποια συμφεροντα, φαινομενο όχι σπάνιο

Περι Μουσειων

Ο όρος "Πινακοθήκη" εντάσσεται διεθνώς στην έννοια Μουσείο και γι'αυτο εφαρμόζεται και στην Πινακοθήκη ο ορισμός του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM). Ο οποίος ορισμός μας λέει ότι το Μουσείο είναι ένας:

"Οργανισμός μόνιμος, χωρίς κερδοσκοπικό χαρακτήρα, υποταγμένος στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξης της και ανοιχτός στο κοινό, ο οποίος αποκτά, συντηρεί, μελετά, κοινοποιεί κι εκθέτει υλικές μαρτυρίες του ανθρώπου και του περιβάλλοντος του με σκοπό τη μελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία"

Και τι τον κάνουμε τον ορισμό αυτόν; Με τον ορισμό μπορουμε να καταλάβουμε μερικά πράγματα για το Μουσείο: ότι είναι ενας διαχρονικος οργανισμός, σταθερός στον χρόνο, με χαρακτηρα κοινωνικο και δημόσιο, με διαδικασιες που λαμβάνουνε χώρα εντός του μουσείου (αποκτηση, συντηρηση, μελέτη) και τελικό σκοπό την κοινοποιηση, την επικοινωνια με το κοινό, την εκπαιδευση και ψυχαγωγια του.

Το μουσειο πλέον ΔΕΝ είναι και δεν πρεπει να είναι μαυσωλειο αντικειμενων και αναμνησεων, μια αποθηκη που περιέχει ένα παρελθόν ή απλός χωρος παραθεσης καλλιτεχνικων ρευμάτων, παρελθόντων και παρόντων. Αυτή ακριβως η λειτουργια των μουσειων οδηγησε τους φουτουριστες να αναφωνησουνε «Μουσεία, νεκροταφεία!» (Φιλιππο Τομάζο Μαρινέτι, Ιδρυση και Μανιφέστο του Φουτουρισμου, 1909) και ειχανε απολυτο δικιο.

Για να γινει ακομα πιο επιτυχημενο στον ρόλο του το Μουσειο, υπάρχει η επιστημη της Μουσειολογιας, «η επιστημη του μουσειου». Με τον όρο Μουσειολογία εννοείται «το γνωστικό αντικείμενο που μελετά την απαραίτητη μεθοδολογία για την επίλυση ολων των θεωρητικών και πρακτικών θεμάτων που συνδέονται με τις λειτουργίες των μουσείων»

Τι σημαινουνε όλα αυτά τελικα; Ότι το μουσειο δεν είναι ένα απλό κτιριο με δυο τρεις υπαλλήλους, καρφια στους τοιχους να κρεμάμε τα έργα που εκτιθενται και ένα πωλητηριο να εχουμε κανενα σουβερ να βαζουμε το φραπε πανω και να πουλάμε μουρη ότι επισκεφτηκαμε ένα μουσειο το καλοκαιρι στο νησι που πήγαμε παραθεριση. Το Μουσειο είναι ένα πολιτιστικο ίδρυμα με στοχο πολιτιστικο, εκπαιδευτικο και ψυχαγωγικο. Το οποιο μας οδηγει στις εξης σκέψεις:

Για να λειτουργησει ένα μουσειο πολιτιστικα πρεπει να εχει τους αρμόδιους επιστημονες, τους μουσειολογους, μια επιλογη που φαντάζει μονοδρομος για όποιο μουσειο θελει να συντηρηθει και να διακριθεί στον 21^ο αιώνα. Και μιλαμε για μουσειολογους με γνωσεις και εκπαιδευση ειδικη, όχι κατ’ονομα. Στην Ελλάδα εχουμε μουσειολογους και σχολες μουσειολογιας; Εχουμε και μαλιστα κάθε χρονο τα πραγματα γινονται και καλυτερα (http://web.auth.gr/MA-museology/#, http://cmc.panteion.gr/cmc/courses/museology, http://www.aegean.gr/culturaltec/mouseiologia.htm, http://arts.uoi.gr/) . Αρα το επιστημονικο προσωπικο υπάρχει και θα υπάρχει καθως εκπαιδευεται αυτή την στιγμη. Η θέληση να χρησιμοποιηθουν υπάρχει ωστόσο;

Το μουσειο μπορει να εχει εκπαιδευτικο ρόλο με πολλους τρόπους. Με ειδικες ξεναγησεις που περα από απλη υπόδειξη θα περιέχουνε και ουσιαστικες πληροφοριες, με ειδικα σεμινάρια και εκδηλώσεις ανοιχτες στο κοινό, σε απλή γλώσσα και με παρεχόμενο υλικό ώστε να γινουν κατανοητα, με ειδικες εκδόσεις (δωρεαν ή μη), με δρώμενα που μπορουνε να φερουνε το κοινο σε επαφη με το μουσειο και τις λειτουργιες του, με ιδρυση ομαδας «Φιλων του Μουσειου» ώστε να προωθειται η επαφη με το μουσειο συλλογικα και η γνωριμια των μουσειόφιλων μεταξυ τους. Ειδικη μνεια και φορντιδα πρεπει να υπάρχει για τα παιδια φυσικα τα οποια πρεπει να εκπαιδευτουνε σε έννοιες όπως Μουσειο, Τέχνη, Συντηρηση Εργων Τέχνης, καλλιτεχνικα ρευματα και καλλιτεχνικη δημιουργία. Όλα αυτά είναι εν μερει το αντικειμενο της Μουσειοπαιδαγωγικης, μιας νεας εννοιας η οποια αποσκοπει στον εκπαιδευτικο ρόλο του Μουσειου. Φανταστειτε έναν κοσμο οπου τα παιδια εχουνε μαθει από μικρη ηλικια να βλέπουνε ένα εργο τέχνης, να το ανεχονται (να μην αντιδρουνε στην διαφορετικοτητα ή την πολυπλοκη γλώσσα του καλλιτέχνη), να το «ερμηνευουν» και τελικα να μαθαινουνε κατι από αυτό, δεν θα ητανε υπέροχο;

Σε πολλες περιπτωσεις το μουσειο σημερα δεν είναι καν ελαχιστος ανταγωνιστης στον τομεα της ψυχαγωγιας απεναντι σε παραδοσιακες μορφες ψυχαγωγιας (καφετερια, κινηματογράφος, ταβερνα, εστιατοριο κλπ). Κι αυτό δεν αποτελει εγγενές στοιχειο του μουσειου αλλα παράλειψη των σημερινων υπευθυνων μουσειου. Το μουσειο μπορει και οφείλει να παρέχει κινητρα στον ενδεχόμενο πελάτη να το προτιμησει από τις παραδοσιακες μορφες ψυχαγωγιας. Πως; Με παροχη υπηρεσιων (art-café και εστιατορια στον ευρυτερο χωρο του μουσειου) και με διαφημιση των υπηρεσιων αυτων. Ας θυμηθουμε εδώ ότι ο ανταγωνισμος είναι εις βάρος των ενδεχόμενων υπηρεσιων που θα παρέχει ένα μουσειο αρα και οι ίδιες οι υπηρεσιες και η διαφημιση πρεπει να είναι ποιοτικες και δυναμικες για να κερδισουνε ένα μεριδιο της αγορας. Οσον αφορά τον όρο πελάτη και αν αυτός ταιριαζει σε ένα μουσειο, δεν πρεπει να δαιμονοποιουμε τέτοιες έννοιες. Το μουσειο δεν είναι κερδοσκοπικος οργανισμος ή επιχειρηση αλλα αυτό δεν σημαινει ότι εσοδα από ενδεχόμενες πωλησεις ή υπηρεσιες δεν είναι καλοδεχουμενα, αρκει βεβαια τα λεφτα αυτά να «επιστρεφουνε» στο κοινό με αναβάθμιση των υπηρεσιών ή/και των εγκαταστασεων του μουσειου.

Το Μουσειο και η εκαστοτε Πινακοθηκη είναι θεσμοι εξαιρετικά ωφελιμοι για την κοινωνια ως θεσμοι εκπαιδευτικοι, ψυχαγωγικοι και πολιτιστικοι, αρκει να το συνειδητοποιησουνε αυτό οι υπευθυνοι όλων των μουσειων και να κανουνε κατι γι’αυτό. Το αρμόδιο επιστημονικο προσωπικο υπάρχει πλεον, είναι νέο σε ηλικια, ορεξάτο για δουλεια και μπορει να αναδιοργανωσει τα μουσεια στην Ελλάδα και να αλλαξει την ιδέα που έχει ο Έλληνας γι’αυτά.

Χωροι Τέχνης: Δημοτικη Πινακοθηκη

Στο προηγουμενο ποστ αναφερθηκα στην Δημοτικη Πινακοθηκη Λάρισας και θελω να επεκταθώ τωρα. Σιγουρα η Πινακοθηκη ειναι ο,τι καλυτερο εχει η πόλη της Λάρισας στο θεμα του πολιτισμου: δεν υπάρχει αναλογος χώρος σε μεγεθος και δυνατότητες ουτε φαινεται να δημιουργειται συντομα. Ωστόσο, υπάρχουνε πολλα προβληματα στην Πινακοθηκη. Ας ξεκινησουμε με τα θετικα όμως:
Προκειται για ενα αρκετά μεγάλο κτιριο, συγχρονο, με δυο επίπεδα που διαθετουνε μια μεγαλη αιθουσα κι ενα φουαγιε που μπορουν να διατεθουν για την στεγαση εκθεσεων (εχει χρησιμοποιηθει και το ισογειο αλλα οχι σταθερα). Διαθετει ρυθμιστες θερμοκρασιας, φωτος και υγρασιας στους εκθεσιακους χώρους, εχει αμφιθέατρο, στο κτιριο στεγάζεται το αρκετά δραστηριο Δημιουργικο Εργαστηρι της Πινακοθηκης, Βιβλιοθηκη, Εργαστηριο Συντηρησης, μεγαλο και ενημερωμενο Πωλητηριο, ποιοτικο και "art friendly" Καφέ. Εξωτερικα βλεπουμε εναν μεγαλο χώρο πρασίνου με παγκάκια και επισης υπάρχει μεγαλος χώρος παρκινγκ δυναμικοτητας δεκάδων αυτοκινητων. Οι διαφημιστικες καμπάνιες που κανει πλεον ειναι παρα πολυ καλες, με τεράστια banners εξω απο το κτιριο της, στην Ιατρικη Σχολη αλλα και σε διάφορα μερη της Λάρισας. Επισης, προσφατα τοποθετηθηκαν φωτεινες πινακιδες για να προσανατολιζεται ο οποιοσδηποτε προς την Πινακοθηκη απο την πρωτη στιγμη που μπαινει στην Λάρισα.
Οσον αφορά τα αρνητικα και τα προβληματα τωρα:
Η Δημοτικη Πινακοθηκη άνοιξε το 2003 με λαμπρες εκδηλώσεις όπου ειχε παρεβρεθει πλήθος πολιτικών και ανθρώπων του πολιτισμου. Ωστόσο, το κτιριο ητανε ετοιμο για χρόνια πριν ανοιξει.
Η Πινακοθηκη βρισκεται στην συνοικια της Νεάπολης, αρκετα μακρια απο το κέντρο, με αποτελεσμα πολλοι να μην μπορουνε να πανε εύκολα ή να μην κανουνε τον κόπο καν. Μια Δημοτικη Πινακοθηκη οφειλει νομιζω να βρισκεται σε ενα ευκολα προσβασιμο απο την πλειοψηφια δημοτων κι επισκεπτων μερος, οπως το κεντρο της πολης που στερειται αναλογου χώρου ωστε να μπορει να την επισκεφτει οποιοσδηποτε ευκολα. Τα Μουσεια και οι Πινακοθηκες στην Ελλάδα ηδη στερουνται επισκεπτων για να τα στελνουμε εκτος κέντρου (αναγκη για αποκεντρωση θα υπάρξει οταν θα υπάρξει ισχυρη παρουσια τετοιων χωρων στο κεντρο πρωτα). Η αποσταση αποθαρρύνει τον ενδεχόμενο πελάτη και αυτο ειναι το ακριβως αντιθετο απ'αυτα που χρειάζεται ο Έλληνας, ηδη ειναι αποξενωμενος προς τους χώρους Τέχνης.
Η Δημοτικη Πινακοθηκη στάζει. Η οροφη της δλδ στάζει με την πρωτη βροχή, κατι που ειναι το λιγότερο ντροπιαστικο. Όπως ντροπιαστικο ειναι κατα την ταπεινη μου γνώμη το να φτιάχνεται δευτερη οροφη πανω απο την υπάρχουσα για να λυθει το προβλημα. Δεν θα μπορουσε να γινει προσεκτικοτερος σχεδιασμος εξαρχης ωστε να μην χρειάζονται μερεμετια μετα; Και οσο καιρό υφισταται το προβλημα, ποιος θα ενημερωσει τον κοσμο της Λαρισας ποσο μεγαλο προβλημα δημιουργηθηκε στο πολιτιστικο κεφαλαιο που βρισκεται μεσα στην Πινακοθηκη;
Η Δημοτικη Πινακοθηκη διαθετει Βιβλιοθηκη η οποια εγκαινιαστηκε απο τον Δημο με παρουσια τοπικων βουλευτων και προσωπικοτητων. Η Βιβλιοθηκη όμως ΔΕΝ ειναι δανειστικη, ΔΕΝ υπάρχει αναγνωστηριο και λειτουργει μονο μια μερα την εβδομάδα και μονο το πρωι μαλιστα. Κι όλο αυτο μετα απο χρόνια υποσχεσεων για την δημιουργια δημόσιας και δανειστικης βιβλιοθηκης.
Η Δημοτικη Πινακοθηκη δεν διαθετει δικια της ιστοσελίδα. Εν έτει 2008, με την ραγδαια αναπτυξη του Διαδικτύου και με την τεράστια εμπορικη, διαφημιστικη και ενημερωτικη δυναμη που μας παρέχει, η Δημοτικη Πινακοθηκη στερειται ενος τοσο βασικου μεσου επικοινωνιας και προβολης της σε όλο τον κόσμο. Αυτα ειναι τα αποτελεσματα αν αναζητησετε την ιστοσελιδα της μεσω Google, την ώρα που πληθος Μουσειων και Πινακοθηκων ανα την Ελλάδα χρησιμοποιουνε ευρεως το Διαδικτυο.
Η Δημοτικη Πινακοθηκη εχει εισιτηριο 3 ευρω (με εξαιρεσεις κι εκπτωσεις). Με το εισιτηριο αυτό αγοράζετε μονο ενα κουπόνι εισόδου. Δεν παρέχεται ουτε ενα φυλλάδιο, ενας ενημερωτικος κατάλογος των έργων της Πινακοθηκης, μια ενημερωση για τις ώρες ξενάγησης (αν υπάρχουν) ή άλλα ενημερωτικα προγράμματα της Πινακοθηκης (αν υπάρχουν) ή εκδηλώσεις ή οτιδηποτε τελος παντων που να αφορά την Πινακοθηκη, την μονιμη ή περιοδευουσες εκθέσεις που στεγάζει με αποτελεσμα να μην γνωριζει τιποτα ο πελάτης και να μην του μενει τιποτα απο την επισκεψη του παρα μονο αν βάλει το χέρι στην τσέπη, μια πρακτικη κατα την γνωμη μου λανθασμένη: η παροχη δωρεάν υλικου στους πελατες ενος τέτοιου χώρου ειναι και πολιτισμικα και εμπορικα επιτυχης καθότι και ενημερωνεται για το τι θα δει περιπου (αρα δεν του φαινονται "κινεζικα" ή άγνωστα όσα βλεπει και δεν αισθανεται ξενος απεναντι στα έργα) και πολυ πιθανον θα αγοράσει κατι εστω φθηνό αφου με το δωρεαν παροτρύνεται και του μενει κατι αφου αποχωρησει για περαιτερω μελέτη.
Η Δημοτικη Πινακοθηκη διαθετει εργαστηριο Συντηρησης αλλα ποτέ δεν το εχω δει εγω προσωπικα όπως και κανεις που ξερω. Δεν ξερω αν υπάρχει καποιο προβλημα αλλα ειναι σαν να μην υπάρχει: δεν το βλεπουμε, δεν το επισκεπτομαστε και δεν ενημερωνομαστε για καμια απο τις δραστηριοτητες του. Επιφυλασσομαι όμως.
Η Δημοτικη Πινακοθηκη δεν διαθετει καποιον υπευθυνο ξεναγησεων. Εκτος αν ειμαι τοσο ατυχος που δεν εχω δει ποτε κανεναν. Συνηθως όμως δεν υπάρχει κανεις επανω στο πρωτο επιπεδο για να ξεναγησει τον αδαη, να απαντησει σε ερωτησεις για έργα, δημιουργους ή την Πινακοθηκη την ίδια. Κι όλα αυτα την στιγμη που η Λαρισα διαθετει προθυμους φοιτητες σχολων που ασχολουνται με την Τέχνη και τον Πολιτισμο.
Η Δημοτικη Πινακοθηκη διαθετει υπαλλήλους που απεχουν πολυ απο την φιλικη εξυπηρετηση. Συνηθως ειναι απασχολημενοι με τηλεφωνικες συνομιλιες, προσωπικες συζητησεις, αναγνωση εφημερίδων και οτιδηποτε άλλο περα απο το καλωσορισμα πελατων. Σε ενα συγχρονο Μουσειο ή Πινακοθηκη, ο πελάτης καλο ειναι να αντιμετωπιζεται με φιλικοτητα, οικειότητα και ευγένεια, να αισθανεται ευπροσδεκτος (ο ίδιος, οχι μονο τα λεφτά του) στον χώρο και να καθοδηγειται απο εξειδικευμενο προσωπικό και να εξυπηρετειται με τον καλύτερο τρόπο. Η εντυπωση που δινεται τωρα όμως ειναι της αδιαφοριας, μιας πρακτικης που αποξενώνει περαιτερω τον πελατη, ειδικο ή μη. Το ίδιο προσωπικο ειναι αυτο που αδιαφορεί αν καποιος πειράζει καποια έργα τέχνης (ο ίδιος ακουμπουσα έργα στις Ετεροτοπιες και οχι μονο), δεν φροντιζει ωστε να ειναι ο χώρος ιδανικος για περιηγηση αλλα νοιάζεται συνηθως μονο για να εισπράττει το αντιτιμο εισόδου.

Προτάσεις:
Οι λύσεις βρισκονται μεσα στα ίδια τα προβληματα. Η Λάρισα εχει μια Πινακοθηκη πολυ καλή για τα τοπικα δεδομενα αλλα δυσκολα θα μπορει να ανταγωνιστει Πινακοθηκες στην Ελλάδα ή εκτος συνόρων. Χρειάζεται αλλαγη νοοτροπίας των υπαλλήλων, υιοθετηση των σκεπτικων του ICOM, στελεχωση με εξειδικευμενο προσωπικό με χρέη ξεναγών και επι της υποδοχής, ακομα καλύτερη διαφημιση και προωθηση στο κοινο της Λάρισας, βιβλιοθηκη ανοιχτη στο κοινο τις μερες και ώρες λειτουργιας της Πινακοθηκης, αναβάθμιση του ρόλου της ως ιδρυμα "ανοιχτο στην κοινωνια με ρολο εκπαιδευτικο και ψυχαγωγικό", ικανο να φερει το κοινό σε δημιουργικη και διαλεκτικη επαφη με την Τέχνη, τους δημιουργους και τον Πολιτισμο τον ίδιο.

"Ετεροτοπίες" στην Δημοτικη Πινακοθηκη

Οταν ακουσα οτι η Μπιεννάλε έρχεται στην Λαρισα εμεινα εκπληκτος! Η Πινακοθηκη τα τελευταια χρόνια εφερε μερικες μεγάλες εκθέσεις και σιγουρα οι "Ετεροτοπίες" (εστω μερικα επιλεγμένα έργα) ειναι μια πολυ μεγάλη έκθεση για την Ελλάδα. Όση ώρα οδηγουσα για να φτάσω στην Νεάπολη σκεφτομουνα πως θα ειναι στημενη η έκθεση: υπεθεσα οτι σιγουρα θα χρησιμοποιούσανε την μια αιθουσα της μονιμης εκθεσης και ισως και το φουαγιέ. Οταν έφτασα, καταλαβα γρηγορα οτι ειχα κανει ενα λάθος: ηδη απο έξω φαινότανε ενα μερος της έκθεσης στο ισόγειο, μπροστά στην είσοδο.

Μπαινοντας, αριστερα απο την εισοδο και καταλαμβάνοντας ενα μεγαλο μερος της σαλας του ισογείου ητανε το έργο του Zakharov που φαινεται κατω στην φωτογραφία. Πολυ καλα στημένο, προσεγμενο, με τα καλώδια να ειναι κολλημένα στο πάτωμα με διακριτική λευκή ταινία και με τις κουκλες σε μια ευλογη απόσταση ωστε να μπορει κανείς να περπατησει αναμεσα τους. Ακομα, ο ήχος ητανε αρκετά καλός. Μου άρεσε αρκετά σαν έργο, αν και το κειμενο (κολλημένο σε μια κολώνα διακριτικα) ητανε αρκετά πολυπλοκο, δεν ξερω αν βοηθάει ιδιαιτερα τον πολυ κόσμο. Οση ώρα παρατηρώ το έργο και απο την ώρα που έχω μπει μεσα στην Πινακοθήκη κανεις απο τους εργαζόμενους δεν ασχολήθηκε μαζι μου: οι φυλακες κατι μουρμουράγανε και αλλα δυο άτομα εκει γυρω ητανε ιδιαιτερα απασχολημένα με τον καφε και την εφημερίδα τους.

Τέλος παντων, αποφασίζω να φυγω απο το έργο για να δω την υπόλοιπη έκθεση. Κανενα banner μεσα στον χώρο, καμια σημανση που να λεει προς τα που βρισκεται η έκθεση, τιποτα που να πληροφορεί κανεναν για οτιδήποτε. Αποφασιζω λοιπόν να ανεβω την σκαλα για να δω την υπόλοιπη έκθεση. Και ξαφνικα καποιος απευθυνθηκε σε μενα! Ενας απο τους φυλακες με φωναξε και μου ειπε οτι υπάρχει εισιτήριο για την έκθεση. Για χρόνια ειχα το πάσο της σχολής και περνουσα δωρεάν αλλα τωρα επρεπε να πληρώσω. Πλήρωσα τα 3€ του εισιτηρίου και πηρα το αποκομμα. Και αυτό μονο, ουτε ενα φυλλάδιο, μια ενημέρωση για καποια ξενάγηση, ενας καταλογος της εκθεσης για να ξερω περιπου τι θα δω, τιποτα. Ανεβαινω την σκαλα με το εισιτηριο ανα χείρας και περιμενω να δω καποιον εκει πάνω να με βοηθήσει στην ξενάγηση μου στην έκθεση. Και φυσικα, δεν υπήρχε κανεις, το απολυτο κενό, κανείς, τιποτα, ουδείς.
Μπαίνω σε μια απο τις αιθουσες της μονιμης εκθεσης που σωστα ειχα υποθέσει οτι ειχε χρησιμοποιηθεί για την Biennale ενω το φουαγιε ειχε ακόμα την εκθεση MailArt αν και θαρρώ οτι ειχε τελειώσει. Η αιθουσα όπως παντα καλοφωτισμένη και σε καλη θερμοκρασία παρολο το κρυο εξω. Καθως δεν ειχα καταλογο ή εστω ενα ενημερωτικό φυλλάδιο, δεν θυμαμαι πολλα ονοματα και τιτλους, οποτε θα περιγράψω στο περίπου τι ειδα:

• Η πρώτη δουλεια δεξια μολις μπαινουμε στην αιθουσα ειναι μια σειρά φωτογραφιών σε καποια χωράφια με ζαχαροκάλαμα. Ωραιες φωτογραφίες, μου αρέσανε και ητανε αρκετά καλοστημένες
• Στη συνέχεια νομιζω ητανε η δουλεια της Δεσποινας Μειμαρογλου με τιτλο "Orange". Την ειχα ξαναδει κάπου νομιζω και δεν με ενθουσίασε ουτε τοτε ουτε τωρα.
• Μετα ητανε δυο lightboxes (κουτιά με την πλευρα προς τον θεατή να ειναι φωτογραφια τυπωμένη σε ελαφρως διαφανο χαρτί ή πλαστικό που φωτιζεται με ομοιόμορφο φωτισμό). Τα οποία lightboxes ητανε σβηστά. Φαινεται πως ητανε πολυ κουρασμενοι ή απασχολημένοι για να πατησουνε εναν διακόπτη για να αναψουνε τα lightboxes, κατι που το εκανα μονος μου (φυσικα κανενας υπευθυνος ασφαλειας δεν μου ειπε τιποτα, μαλλον δεν πειράζει να ακουμπάμε τα έργα προς εκθεση...). Ως έργα ητανε αρκετα καλα αλλα πιστευω οτι αν βλεπαμε και τα υπόλοιπα θα ητανε ακόμα καλύτερα.
• Διπλα απο τα lightboxes ητανε ενα έργο το οποίο τελικά δεν μπόρεσα να δω. Επροκειτο για μια εγκατάσταση (instalation) η οποία χρειαζότανε ρευμα καθώς ητανε συνδυασμος βιντεο και φωτισμένων σωλήνων. Βεβαια ρευμα δεν υπήρχε, οι υπάλληλοι για άλλη μια φορά πρεπει να ητανε πολύ κουρασμένοι για να ασχοληθούνε...
  
• Μετα ήτανε μια δουλειά με συνδυασμό φωτογραφιας και βιντεο με αφορμή την γυναικα και την σχεση της με το σπίτι και ενδοοικογενειακες καταστάσεις. Απο τα καλύτερα κομμάτια της έκθεσης, μου άρεσε πολυ, πολυ καλοστημένο και με αναλυτικο κι ευληπτο κειμενο. Οι οθονες αρκετα καλές και ευκολο να τις παρατηρησεις για αρκετή ώρα.
• Στη συνέχεια υπήρχε μια δουλεια που εντυπωσίασε. Ητανε ενα συνολο ξυλινων πινακίδων που πανω τους ειχανε τυπωμένα με την μεθοδο Braille κειμενα απο τις επιστολες του Van Gogh προς τον αδερφό του που περιγράφανε καποιους πινακες. Η όλη δουλεια ειχε να κάνει με την εμπειρια της τέχνης απο άτομα με περιορισμένη οπτική αντιληψη.
• Το έργο με τιτλο "Καταδιωξη" ητανε μετά, συνδυασμός βιντεο και ζωγραφικης. Και φυσικα, η τηλεόραση και το dvd player ητανε κλειστά και απο καθαρη περιέργεια ειπα να το παλέψω να κανω εγω την δουλεια που άλλοι θα επρεπε να ειχανε κανει, να τα αναψω. Τελικά τα κατάφερα αλλα το έργο δεν με εντυπωσίασε.
• Παλι βιντεο στη συνέχεια, με τιτλο "Μικροι Άγγελοι" αν δεν κανω λάθος. Αυτη τη φορα η τηλεόραση και το dvd player ητανε ανοιχτά και επρεπε απλα να πατησω ενα κουμπί για να ξεκινησει το βιντεο. Πραγματικα εκπληκτικό το ολιγόλεπτο βιντεάκι, μου άρεσε πολυ
• Στη συνέχεια, αν δεν κανω λάθος, ητανε το έργο της Λήδας Παπακωνσταντίνου. Δυο βιντεοπροβολείς κρεμότανε απο την οροφή και δειχνανε ενα βιντεάκι η καθε μια με δυνατη κλασική μουσική. Ητανε ενδιαφέρον αλλα δεν μπορω να πω οτι με εντυπωσίασε. Το ειδα αρκετές φορες αλλα συνεχισα να μην εντυπωσιάζομαι.
• Συνεχιζοντας, βλεπουμε έργα της ιδίας αλλα σε μορφη φωτογραφιών και video stills (φωτογραφίες που προκύπτουνε οταν πατάμε το pause κατα την διάρκεια ενος βιντεο). Οι φωτογραφιες ειναι πραγματικά καλές, τα video stills επισης καλα και γενικα αυτο το μερος της δουλειας της μου άρεσε πολυ. Αν και δεν καταλαβαινω γιατι ειδικα η κα. Παπακωνσταντίνου πηρε τοσο πολυ χώρο για να εκθέσει τα έργα της. Ισως επειδη ειναι απο τον Αμπελώνα...
• Τελος, υπήρχανε δυο φωτογραφιες, τυπωμενες σε γυαλί και μεγεθος 1 μετρο επι 70 εκατοστά περίπου και αναρτημενες απο την οροφή. Μου αρεσανε πολυ, αν και πιο πολυ μου άρεσε που μπορεσα και στάθηκα αναμεσα τους και ενιωσα σαν να ειμαι το μερος που απεικόνειζαν οι φωτογραφίες, πολυ ομορφη αισθηση.

Φευγοντας απο την αιθουσα κατέβηκα στο πωλητήριο να δω αν υπήρχε κάτι. Και υπήρχανε αρκετά: ενας καταλογος της εκθεσης (30€), βιβλία μερικών απο τους καλλιτέχνες που υπήρχανε στην έκθεση (15€), σημειωματάριο (3€) και πανινη τσάντα (4€). Πηρα μια τσαντα αλλα θα ξαναπαω μαλλον.
Φευγοντας απο την Πινακοθηκη ειχα αναμεικτα συναισθηματα. Η έκθεση μου άρεσε μαλλον, αν και επρεπε να αναλάβω ο ίδιος ωστε να λειτουργησουνε μερικά απο τα έργα. Αυτο που με απογοητευσε κυριως ητανε η εξυπηρέτηση (μαλλον η έλλειψη της), η απουσια οποιασδηποτε επαφης με καποιον ειδικο, η ανυπαρξια ενημερωτικών φυλλαδίων και γενικα η αδιαφορια του προσωπικού. Οσο μεγαλο επιτευγμα κι αν ειναι η Δημοτικη Πινακοθήκη, υπάρχουνε ακόμα πολλά να διορθωθουνε, ειδικα οταν φιλοξενούνται τοσο μεγάλες και σημαντικες εκθέσεις.